آنچه در این مقاله می‌خوانید
معماری Multi-Tenancy، مزایا و کاربردها در دنیای دیجیتال
نسرین شریفی۸ بهمن ۱۴۰۳
تصور کنید یک ساختمان بزرگ دارید که هر طبقه آن متعلق به مستاجری متفاوت است. هر مستاجر فضای خودش را دارد، اما ساختمان، امکاناتی مانند برق و آب را به صورت مشترک ارائه می‌دهد. معماری چند مستاجری (Multi-Tenancy) در دنیای نرم‌افزار نیز چنین مفهومی را دنبال می‌کند.
در این مدل، یک نسخه از نرم‌افزار به چندین مشتری خدمات ارائه می‌دهد، در حالی که دادهها و تنظیمات هر مشتری کاملا جدا و امن نگهداری می‌شوند. این رویکرد، در خدمات ابری مانند SaaS، باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش مقیاس‌پذیری شده و سازمان‌ها را قادر می‌سازد با سرعت بیشتری به نیازهای کاربران پاسخ دهند.
Multi-Tenancy با بهینه‌سازی منابع و ارائه خدمات اقتصادی، به ستون اصلی نرم‌افزارهای مدرن و خدمات ابری تبدیل شده است. با لیارا همراه باشید تا بتوانید با این مفهوم بهتر آشنا شوید.
در ادامه خواهید خواند:
- Multi-Tenancy یا چند مستاجری چیست؟
- چرا Multi-Tenancy اهمیت دارد؟
- انواع معماری های Multi-Tenancy
- مزایا و معایب چند مستاجری
- نمونه هایی از Multi-Tenancy
- مقایسه چند مستاجری و یک مستاجری
- سوالات متداول
- جمع بندی
Multi-Tenancy یا چند مستاجری چیست؟
چند مستاجری یا Multi-Tenancy نوعی معماری نرم‌افزاری است که در آن یک نسخه از نرم‌افزار به صورت همزمان به چندین مشتری، که به آنها مستاجر گفته می‌شود، خدمات ارائه می‌دهد. در این مدل، مستاجران می‌توانند برخی بخش‌های نرم‌افزار، مانند رنگ رابط کاربری یا تنظیمات تجاری، را مطابق نیاز خود شخصی‌سازی کنند؛ با این حال، تغییر در کد نرم‌افزار برای آنها ممکن نیست.
این معماری به گونه‌ای طراحی شده‌است که یک نسخه از نرم‌افزار بر بروی یک سرور اجرا شده و به صورت همزمان به چندین مستاجر خدمات ارائه می‌دهد. هر چند مستاجران از لحاظ فیزیک در یک محیط مشترک قرار دارند، اما دادهها و تنظیمات آنها به صورت کاملا منطقی از یکدیگر جدا شده است.
نرم‌افزارهای Multi-Tenancy امکاناتی مانند اشتراک‌گذاری کاربران، رابط‌ها، قوانین و طرح‌بندی‌های پایگاه‌داده را فراهم می‌کنند. در عین حال، مستاجران می‌توانند تا حدی قوانین و برخی از طرح‌بندی‌ها را متناسب با نیازهای خود تغییر دهند. این معماری، کارایی بالا، مقیاس‌پذیری و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را برای ارائه دهندگان و کاربران تضمین می‌کند.
چرا Multi-Tenancy اهمیت دارد؟
چند مستاجری یا Multi-Tenancy یک مفهوم قدیمی است که به دوران معماری‌های رایانه‌های مرکزی باز‌می‌گردد، جایی که چندین برنامه و کاربر از سخت‌افزار مشترک استفاده می‌کردند. با پیشرفت فناوری‌های مجازی‌سازی، این امکان فراهم شده که سخت‌افزار‌ها میان چند نرم‌افزار مانند ماشین مجازی به شتراک گذاشته شوند و این مدل در مراکز داده و زیرساخت‌های میزبانی شده محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
در حال حاضر، چند مستاجری در دنیای رایانش ابری اهمیت ویژه‌ای دارد. در محیط‌های ابری عمومی و خصوصی، چندین کاربر از یک سرور مشترک استفاده می‌کنند، اما هر کدام فضای منطقی و ایمن خود را برای ذخیره‌سازی دادهها و اجرای برنامه‌ها دارند. این معماری نه تنها به مقیاس‌پذیری کمک می‌کند، بلکه هزینه‌ها را کاهش داده و به‌روزرسانی و نگهداری سیستم‌ها را برای سازمان‌ها سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند.
چند مستاجری امروزه به استانداردی در فضای رایانش ابری تبدیل شده است که به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا منابع خود را بهینه‌تر مدیریت کرده و بازگشت سرمایه بهتری داشته باشند.
سرور مجازی یا VPS چیست؟ انواع و کاربرد
سرور مجازی
انواع معماری های Multi-Tenancy
یه مدل اصلی معماری چند مستاجری وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و هزینه‌های خاص خود را دارند.
1. یک برنامه، یک پایگاه داده
در این مدل، همه مستاجران از یک پایگاه داده مشترک استفاده می‌کنند. این ساده‌ترین نوع معماری است و هزینه برای مستاجران دارد زیرا منابع به صورت مشترک استفاده می‌شود. اما ممکن است هزینه‌های عملیاتی بالاتر باشد و عملکرد تحت تاثیر مستاجران دیگر قرار گیرد.
2. یک برنامه، چند پایگاه داده
در این مدل، یک برنامه واحد با چند پایگاه داده مجزا برای هر مستاجر عمل می‌کند. این مدل مقیاس‌پذیری کمتری دارد و هزینه و سربار بیشتری به همراه می‌آورد، اما برای زمانی که داده‌های مستاجران باید به صورت جداگانه پردازش شوند مفید است. همچنین، اثرات منفی همسایگان پر سر و صدا را کاهش می‌دهد.
3. چند برنامه، چند پایگاه داده
در این مدل، هر مستاجر داده‌های خود را در پایگاه‌داده مخصوص به خود نگهداری می‌کند. این مدل پیچیده‌ترین و پرهزینه‌ترین نوع معماری است، اما از نظر امنیت و جداسازی داده بسیار قوی است و مستاجران به صورت کامل از هم جدا می‌شوند.
مزایا و معایب چند مستاجری
معماری Multi-Tenancy دارای مزایا و معایب متعددی است که تأثیرات مختلفی بر عملکرد و هزینه‌ها دارد. در ادامه، این مزایا و معایب به‌صورت کامل‌تر بررسی شده‌است.
مزایا Multi-Tenancy
- هزینه کمتری نسبت به معماری‌های دیگر دارد.
- مدل‌های قیمت‌گذاری انعطاف‌پذیر مثل (پرداخت به اندازه استفاده) را ارائه می‌دهند.
- مستاجران نیازی به نگرانی در مورد بروزرسانی‌های نرم‌افزار ندارند، زیرا ارائه دهنده این کار را انجام می‌دهد.
- سخت‌افزاری که دادهها روی آن میزبانی می‌شوند، دغدغه مستاجران نیست.
- ارائه‌دهندگان فقط باید یک سیستم را مدیریت کنند.
- معماری به راحتی مقیاس‌پذیر است.
معایب Multi-Tenancy
- برنامه‌های ارائه شده انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به معماری‌های تک مستاجری دارند.
- معماری پیچیده‌تر از تک مستاجری است، زیرا نیاز به مجازی‌سازی و مدیریت بیشتری برای جداسازی مستاجران دارد.
- برنامه‌ها به احراز هویت و کنترل دسترسی سخت‌گیرانه‌تری نیاز دارند.
- مستاجران ممکن است با پدیده همسایگان پرسروصدا مواجه شوند که باعث کاهش سرعت پاسخگویی می‌شود.
- مشکلات سرور می‌تواند بر چندین کاربر تاثیر منفی بگذارد.
نمونه هایی از Multi-Tenancy
- چند مستاجری سخت‌افزاری (ماشین‌های مجازی و کانتینرها): چندین ماشین مجازی یا کانتینر روی یک سرور مشترک میزبانی می‌شود.
- ابر عمومی: منابع و خدمات مشتریان ارائه می‌شوند، اما هر مشتری فضای منطقی جداگانه ای دارد.
- ابر خصوصی: همان اصول چند مستاجری عمومی اعمال می‌شود، اما مختص به یک سازمان است.
- SaaS (نرم‌افزار بدون سرویس): یک ارائه‌دهنده نرم‌افزار از یک نسخه از برنامه برای چند مشتری استفاده می‌کند و دادهها به صورت ایمن جدا می‌شوند.
- بدون سرور: کدهای مشتری روی زیر ساخت مشترک اجرا و سپس حذف می‌شوند.
سرور ابری چیست؟ نحوه عملکرد و معرفی بهترین سرور ابری
سرور ابری
مقایسه چند مستاجری و یک مستاجری
در معماری تک مستاجری، هر مشتری نسخه اختصاصی از نرم‌افزار را دریافت می‌کند و ممکن است به کدمنبع دسترسی داشته باشد. این مدل نسبت به چند مستاجر انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و برای نیازهای خاص مانند امنیت یا رعایت مقررات مناسب‌تر است. اما چند مستاجری معمولا هزینه کمتری دارد، بهره‌وری منابع بالاتری دارد و نگهداری آسان‌تر خواهد بود.
سوالات متداول
در ادامه سوالات متداول درباره معماری چند مستأجری ارائه شده و به آنها پاسخ داده شده است.
چند مستأجری چیست؟
چند مستأجری یک معماری نرم‌افزاری است که به یک نسخه از برنامه اجازه می‌دهد تا به طور همزمان به چندین مشتری یا مستأجر خدمات دهد، در حالی که هر مستأجر دادهها و تنظیمات مخصوص به خود را دارد.
چه مزایایی دارد استفاده از معماری چند مستأجری؟
این معماری به کاهش هزینه‌ها، بهینه‌سازی منابع، مقیاس‌پذیری بهتر و سرعت بالاتر در به‌روزرسانی‌ها کمک می‌کند. همچنین هزینه‌های زیرساختی را کاهش داده و به ارائه‌دهندگان خدمات این امکان را می‌دهد که نرم‌افزار را برای مشتریان متعدد به‌صورت همزمان مدیریت کنند.
معماری چند مستأجری چه تفاوتی با معماری تک‌مستأجری دارد؟
در معماری تک‌مستأجری، هر مشتری یک نسخه اختصاصی از نرم‌افزار را دارد، در حالی که در معماری چند مستأجری، چندین مشتری از یک نسخه مشترک نرم‌افزار استفاده می‌کنند.
آیا داده‌های مستأجران در معماری چند مستأجری امن هستند؟
بله، در معماری چند مستأجری دادهها به‌طور منطقی از یکدیگر جدا شده و امنیت و حریم خصوصی هر مستأجر حفظ می‌شود، اگرچه برخی از مدل‌ها نیاز به مدیریت دقیق‌تری برای امنیت دارند.
چه نوع کسب‌وکارهایی می‌توانند از معماری چند مستأجری بهره‌مند شوند؟
کسب‌وکارهایی که نیاز به مقیاس‌پذیری بالا، کاهش هزینه‌های زیرساختی و امکان مدیریت منابع به‌صورت مشترک دارند، به‌ویژه در محیط‌های ابری مانند SaaS، می‌توانند از این معماری بهره‌برداری کنند.
جمع بندی
معماری چند مستاجری به عنوان یک مدل نرم‌افزاری کارآمد در دنیای دیجیتال امروز، نقشی کلیدی در بهینه‌سازی منابع و کاهش هزینه‌ها ایفا می‌کند. این مدل به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که یک نسخه از نرم‌افزار را بین چندین مشتری به اشتراک بگذارد و در عین حال به مقیاس‌پذیری بالا، به‌رورسانی‌های سریع و مدیریت منابع دست یابند. همچنین، امنیت دادهها با جداسازی منطقی آنها بین مستاجران حفظ می‌شود.
در نهایت، استفاده از معماری چند مستاجری به کسب‌وکارها کمک می‌کند خدمات مقیاس‌پذیرتر، اقتصادی‌تر و به‌روزتر ارائه دهند و به سرعت به تغییرات نیازهای مشتریان پاسخ دهند. ای ویژگی‌ها معماری چند مستاجری را به یکی از ارکان مهم در توسعه سیستم‌های ابری نرم‌افزار تبدیل کرده است.