DDoS چیست و چگونه می‌توان از این حملات جلوگیری کرد؟

نسرین شریفی
۸ اسفند ۱۴۰۳

تصور کنید در حال ورود به یک فروشگاه بزرگ هستید، اما ناگهان هزاران نفر بدون قصد خرید وارد می‌شوند و راهروها را مسدود می‌کنند. شما تلاش می‌کنید به صندوق برسید، اما جمعیت عظیم مانع حرکت شما می‌شود. این دقیقا همان اتفاقی است که در یک حمله DDoS رخ می‌دهد.

حمله منبع سرویس توزیع شده (DDoS) روشی است که در آن مهاجم با ارسال حجم عظیمی از درخواست های جعلی به یک سرور، آن را از دسترس کاربران واقعی خارج می‌کند. این حملات می‌توانند باعث از کار افتادن وب‌سایت‌ها، اختلال در سرویس های آنلاین و حتی آسیب مالی و اعتباری به کسب و کار ها شوند. با گسترش اینترنت و افزایش دستگاه‌های متصل، این حملات پیچیده‌تر و مقابله با آن ها به یک چالش اساسی در حوزه امنیت سایبری تبدیل شده است. با لیارا همراه باشید تا با این حمله بهتر آشنا شوید.

همچنین در ادامه خواهید خواند:

• DDoS چیست؟
• DDoS چگونه کار می‌کند؟
• انواع حملات DDOS
• پیشگیری حملات DDoS
• مقابله با حملات DDoS
• راهکار محافظت در برابر حملات DDoS
• سوالات متداول
• جمع بندی

DDoS چیست؟

حمله DDoS (Distributed Denial-of-Service) نوعی جرم سایبری است که در آن مهاجم با ارسال حجم زیادی از ترافیک جعلی به یک سرور، آن را از دسترس کاربران واقعی خارج می‌کند. این حملات می‌توانند وب‌سایت‌ها و سرویس‌های آنلاین را مختل کرده و خسارات مالی و اعتباری به کسب‌وکارها وارد کنند.

انگیزه‌های این حملات متفاوت‌اند؛ برخی برای ایجاد اختلال و ارسال پیام اعتراضی انجام می‌شوند، درحالی‌که برخی دیگر اهداف مالی دارند، مانند رقبا که با از کار انداختن سرویس‌های یک شرکت، سعی در جذب مشتریان آن دارند. همچنین، در مواردی مهاجمان با نصب باج‌افزار، قربانی را مجبور به پرداخت پول برای بازگرداندن سرویس‌ها می‌کنند.

حملات DDoS در حال افزایش‌اند و حتی بزرگ‌ترین شرکت‌ها نیز در امان نیستند. برای مثال، در سال ۲۰۲۰، AWS هدف بزرگ‌ترین حمله تاریخ قرار گرفت. با افزایش دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا (IoT) و کارمندان دورکار، این تهدید جدی‌تر شده و اهمیت راهکارهای محافظتی بیش از پیش احساس می‌شود.

بیشتر بخوانید: گواهینامه SSL چیست؟

همچنین بخوانید: نحوه دریافت گواهینامه SSL

DDoS چگونه کار می‌کند؟

حمله DDoS با هدف از کار انداختن سرورها، سرویس‌ها و شبکه های یک هدف مشخص، حجم بالایی از ترافیک جعلی را به سمت آن‌ها ارسال می‌کند. این حمله باعث می‌شود کاربران واقعی نتوانند به سرویس‌ها دسترسی داشته باشند یا عملکرد آن‌ها به شدت محتل شود.

تفاوت حمله DoS و DDoS

حملات منع سرویس توزیع شده (DDoS) زیر مجموعه‌ای از حملات منع سرویس (ِDoS) هستند، در حمله DoS، مهاجم با استفاده از یک اتصال اینترنتی، درخواست های جعلی زیادی را به سمت هدف ارسال می‌کند یا از یک ضعف امنیتی سواستفاده می‌کند. اما در حمله DDoS، هزاران یا حتی میلیون ها دستگاه آلوده در سراسر جهان هم‌زمان به هدف حمله می‌کنند که مقابله با آن را بسیار دشوار تر می‌کند.

بات نت ها (Botnets)

بات نت ها یکی از روش های اصلی اجرای حملات DDoS هستند. مهاجم با نفوذ به رایانه‌ها و دستگاه‌های متصل به اینترنت، یک بدافزار به نام بات (Bot) روی آن نصب می‌کند. این دستگاه آلوده یک شبکه مخرب به نام بات نت را تشکیل می‌دهد که مهاجم می‌تواند آن را برای ارسال حجم عظیمی از درخواست ها به سمت هدف کنترل کند و موجب از کار افتادن سرویس‌ها شود.

نشانه های حمله DDoS و روش های شناسایی

یکی از چالش های اصلی در تشخیص حملات DDoS این است که نشانه های آن ممکن است با مشکلات روزمره اینترنت مشابه باشد. برخی ز علائم رایج شامل موارد زیر است.

• کاهش عدم سرعت دانلود و آپلود
• عدم دسترسی به وب‌سایت
• قطع و وصل شدن مکرر اینترنت
• نمایش محتوای غیر معمول
• افزایش ناگهانی اسپم و ترافیک مشکوک

حملات DDoS می‌توانند از چند ساعت تا چند ماه ادامه داشته باند و شدت آن‌ها در طول زمان تغییر کند. به همین دلیل، تشخیص سریع و استفاده از راهکارهای محافظتی برای کاهش خسارات ناشی از این حملات ضروری است.

انواع حملات DDOS

حملات DDoS بخش های مختلفی لز یک شبکه را هدف قرار می‌دهد و بر اساس لایه های مدل OSI که به آن ها حمله می‌شود، دسته بندی می‌شود. مدل OSI که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (OSI) توسعه داده شده، شامل هفت لایه است و به سیستم های کامپیوتری اجازه می‌دهد که با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

1. حملات حجمی (Volume-based)

این نوع حملات با مصرف تمام پهنای باند موجود بین هدف و اینترنت، باعث قطع دسترسی به سرویس می‌شوند. یکی از نمونه های رایج این حملات، تقویت DNS است. در این حمله، مهاجم آدرس IP هدف را جعل می‌کند و درخواست های جستجوی نام دامنه را به سرور های DNS باز ارسال می‌کند.

سپس پاسخ های حجیم سرور DNS به جای ارسال به مهاجم، به سمت هدف ارسال می‌شود که باعث افزایش شدید ترافیک و از کار افتادن سرویس می‌گردد.

2. حملات پروتکلی (Protocol-based)

این نوع ملات منابعی مانند فایروال ها و سرورهای وب را هدف قرار می‌دهند و با استفاده از ضعف های موجود در لایه‌های 3 و 4 مدل OSI، باعث اختلال در سرویس می‌شود.

یک نمونه از این حملات، حمله SYM Flood است. در این روش، مهاجم درخواست های اتصال TCP دستکاری شده را با آدرس های IP جعلی به سرور ارسال می‌کند. سرور تلا می‌کند به هر درخواست پاسخ دهد، اما مرحله نهایی اتصال هیچ‌گاه تکمیل نمی‌شود، که در نهایت باعث پر شدن منابع و از کار افتادن سرور می‌شود.

3. حملات لایه کاربرد (Application Layer)

این حملات هدفشان مصرف بیش‌ازحد منابع هدف است اما تشخیص آن‌ها سخت‌تر است. این حملات که به آن‌ها حمله لایه ۷ OSI نیز گفته می‌شود، لایه پردازش درخواست‌های وب (HTTP) را هدف قرار می‌دهند.

یک نمونه از این حملات، حمله HTTP Flood است. در این روش، مهاجم حجم عظیمی از درخواست‌های HTTP را به سمت سرور ارسال می‌کند، مشابه اینکه چندین کاربر به‌طور هم‌زمان صفحه‌ای را در مرورگر خود بارگذاری کنند. این درخواست‌های سنگین، سرور را تحت‌فشار قرار داده و در نهایت باعث از کار افتادن سرویس می‌شود.

پیشگیری حملات DDoS

حتی اگر از حملات DDoS آگاه باشید، جلوگیری از آن‌ها بسیار دشوار است؛ زیرا تشخیص این حملات پیچیده است و نشانه‌های آن شباهت زیادی به مشکلات عادی اینترنت دارد (مانند کند شدن سایت). علاوه بر این، مهاجمان هر روز روش‌های پیشرفته‌تری برای اجرای این حملات ایجاد می‌کنند.

همچنین، بسیاری از شرکت‌ها انتظار افزایش ناگهانی ترافیک را دارند، مخصوصاً زمانی که یک محصول جدید عرضه می‌کنند یا خبر مهمی اعلام می‌شود. به همین دلیل، جلوگیری از این حملات همیشه ممکن نیست؛ بنابراین، بهترین کار این است که سازمان‌ها برنامه‌ای برای مقابله با این حملات داشته باشند تا در صورت وقوع، آسیب‌ها را به حداقل برسانند.

مقابله با حملات DDoS

هنگامی که یک حمله DDoS شناسایی می‌شود، سازمان‌ها می‎‌توانند از روش‌های مختلفی برای کاهش اثرات آن استفاده کنند.

ارزیابی ریسک (Risk Assessment)

سازمان‌ها باید به صورت منظم ارزیابی های امنیتی و بررسی‌های دوره‌ای روی سرورها، دستگاه‌ها و شبکه‌های خود انجام دهند. هرچند جلوگیری کامل از حملات DDoS غیر ممکن است، اما شناسایی نقاط ضعف و قوت در زیر ساخت‌ها می‌تواند به کاهش اثرات آن کمک کند. آگاهی از بخش‌های آسیب پذیر شبکه، اولین قدم برای انتخاب استراتژی مناسب جهات کاهش خسارات ناشی از این حملات است.

تفکیک ترافیک (Traffic Differentiation)

در صورت وقوع یک حمله، سارمان باید منشا و کیفیت ترافیک غیر عادی را بررسی کند. طبیعتا نمی‌توان تمام ترافیک را مسدود کرد، زیرا ممکن است درخواست های واقعی نیز حذف شوند.

یکی از راهکارهای کاهش اثرات حمله، استفاده از شبکه Anycast است. در این روش، ترافیک مخرب میان سرورهای مختلف در نقاط مختلف توزیع می‌شوند تا فشار حملات کاهش یابد و ترافیک غیر قابل کنترل شود.

مسیردهی به مسیر سیاه (Black Hole Routing)

یکی دیگر از روش های مقابله، مسیردهی سیاه است. در این روش، مدیر شبکه یا ارائه دهنده اینترنت (ISP)، یک مسیر سیاه تعریف کرده و تمام ترافیک ورودی را به این مسیر هدایت می‌کند تا به صورت کامل حذف شود.

این روش بسیار افراطی است، زیرا علاوه بر ترافیک مخرب، ترافیک واقعی نیز از بین می‌روئ که می‌تواند موجب از دست رفتن کاربران و درآمد سازمان شود.

محدود کردن نرخ درخواست ها (Rate Limiting)

یکی دیگر از راه‌های کاهش اثرات حمله، محدود کردن درخواست ها در یک بازه زمانی مشخص است. این روش به تنهایی کافی نیست، اما می‌تواند بخشی از یک استراتژی چند لایه برای مقابله با حملات پیچیده‌تر باشد.

استفاده از فایروال (Firewalls)

برای مقابله با حملات لایه ۷ (Application Layer Attack)، برخی سازمان‌ها از فایروال‌های تحت وب (WAF – Web Application Firewall) استفاده می‌کنند. این فایروال بین اینترنت و سرورهای سازمان قرار می‌گیرد و مانند یک پروکسی معکوس (Reverse Proxy) عمل می‌کند.

با استفاده از قوانین امنیتی قابل تنظیم، فایروال می‌تواند درخواست‌های مشکوک را فیلتر کند و از تأثیر حملات DDoS بکاهد. سازمان‌ها می‌توانند ابتدا قوانین اولیه را تنظیم کنند و سپس با توجه به الگوی حملات، آن‌ها را بهینه‌سازی کنند

در صورت وقوع حمله DDoS، سازمان‌ها باید سریعاً نوع و منبع ترافیک را بررسی کنند و با استفاده از روش‌هایی مانند شبکه Anycast، مسیردهی سیاه، محدود کردن نرخ درخواست‌ها و فایروال‌های پیشرفته، اثرات آن را به حداقل برسانند. استراتژی مقابله با DDoS نباید تک‌بعدی باشد، بلکه باید ترکیبی از روش‌های امنیتی مختلف برای کاهش آسیب‌پذیری شبکه استفاده شود.

همینطور بخوانید: نحوه بررسی و تست پیکربندی فایروال با Nmap و Tcpdump

راهکار محافظت در برابر حملات DDoS

یک راهکار کامل و موثر برای مقابله با حملات DDoS باید شامل ابزارهای دفاعی و نظارتی باشد تا سازمان ها بتوانند در برابر حملات مقاوم بمانند. با پیشرفت روز‌افزون تکنیک های حمله، شرکت ها به سیستمی نیاز دارند که بتواند هم در برابر حملات شناخته شده و هم در برابر حملات جدید مقاومت کند.

یک سیستم محافظت از DDoS باید دارای مجموعه‌ای از ابزارهای امنیتی باشد که توانایی مقابله با انواع مختلف حملات DDoS را داشته باشد و بتواند به صورت هم‌زمان صدها هزار پارامتر را نظارت و تحلیل کند تا تهدید ها را شناسایی و خنثی کند.

سوالات متداول

در ادامه برخی از سوالات شما بررسی و پاسخ داده‌ شده اند.

1. حمله DDoS چیست؟

حمله DDoS (Distributed Denial-of-Service) یک نوع حمله سایبری است که در آن مهاجم با ارسال حجم بالایی از ترافیک اینترنتی به یک سرور، باعث می‌شود کاربران واقعی نتوانند به سرویس‌های آنلاین دسترسی داشته باشند.

2. حمله DDoS چگونه کار می‌کند؟

این حمله با بمباران سرور، سرویس یا شبکه هدف با درخواست‌های جعلی، آن را محدود یا غیرقابل‌دسترسی می‌کند. این کار معمولاً از طریق شبکه‌ای از دستگاه‌های آلوده (بات‌نت) انجام می‌شود.

3. یک مثال از حمله DDoS چیست؟

حملات DDoS معمولاً بر اساس لایه‌های شبکه طبقه‌بندی می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

• حملات حجمی (Volumetric Attacks): هدف آن‌ها اشغال کامل پهنای باند سرور است.
• حملات پروتکلی (Protocol Attacks): با بهره‌گیری از ضعف‌های پروتکل‌های اینترنتی، سرور را از کار می‌اندازند.
• حملات لایه کاربرد (Application-Layer Attacks): با ارسال درخواست‌های زیاد به سرویس‌های وب، سرور را به پردازش بیش‌ازحد وامی‌دارند.

4. روش‌های رایج برای کاهش اثرات حمله DDoS چیست؟

روش‌های معمول برای کاهش اثر حملات DDoS شامل موارد زیر هستند:

• افزایش پهنای باند سرور
• استفاده از شبکه تحویل محتوا (CDN) برای توزیع ترافیک
• محدود کردن تعداد درخواست‌های هم‌زمان (Rate Limiting)
• مسدودسازی ترافیک مخرب (Blackhole Routing)
• فیلتر کردن ترافیک با استفاده از مراکز پردازش ابری

5. چگونه بفهمیم که تحت حمله DDoS هستیم؟

نشانه‌های حمله DDoS عبارت‌اند از:

• کاهش سرعت شدید اینترنت
• عدم دسترسی به وب‌سایت یا کندی بارگذاری
• قطعی‌های مکرر در سرویس‌ها
• افزایش غیرعادی ترافیک سرور

6. آیا یک کسب‌وکار کوچک هم ممکن است هدف حمله DDoS قرار بگیرد؟

بله، همه شرکت‌ها، از کوچک تا بزرگ، در معرض خطر حملات DDoS هستند. مهاجمان ممکن است برای رقابت ناسالم، اخاذی یا سرگرمی چنین حملاتی را انجام دهند.

7. آیا استفاده از فایروال می‌تواند از حملات DDoS جلوگیری کند؟

فایروال‌ها می‌توانند تا حدی ترافیک مشکوک را مسدود کنند، اما به‌تنهایی برای جلوگیری از حملات پیچیده DDoS کافی نیستند. ترکیب چندین لایه امنیتی مانند WAF، CDN و مانیتورینگ هوشمند بهتر عمل می‌کند.

8. آیا می‌توان حملات DDoS را به‌طور کامل متوقف کرد؟

هیچ روشی نمی‌تواند ۱۰۰٪ حملات DDoS را متوقف کند، اما با استفاده از ابزارهای امنیتی مناسب و برنامه‌ریزی درست می‌توان آسیب‌های احتمالی را تا حد زیادی کاهش داد.

جمع بندی

حملات DDoS یکی از خطرناک‌ترین تهدیدات اینترنتی هستند که می‌توانند باعث از کار افتادن سایت‌ها و سرویس‌های آنلاین، کاهش اعتماد کاربران و حتی خسارت مالی برای کسب‌وکارها شوند. با توجه به اینکه این حملات روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شوند، هیچ سایت یا سازمانی کاملاً در امان نیست. برای کاهش خطرات، روش‌هایی مثل استفاده از شبکه‌های توزیع‌شده (CDN)، افزایش پهنای باند، به‌کارگیری فایروال‌های مخصوص (WAF) و فیلتر کردن ترافیک مشکوک وجود دارد.

اما این روش‌ها به‌تنهایی کافی نیستند و بهترین راه، استفاده از چندین لایه امنیتی و نظارت دائمی بر شبکه است. اگر کسب‌وکارها علائم اولیه حملات را بشناسند و یک برنامه واکنش سریع داشته باشند، می‌توانند جلوی خسارات جدی را بگیرند. در نهایت، ترکیب پیشگیری، شناسایی سریع و اقدامات کاهش آسیب بهترین راه برای مقابله با این حملات و حفظ عملکرد سرویس‌های آنلاین است.