Nginx چیست؟ درک نحوه کارکرد آن و کاربردهای اصلی

نقش وب سرورها اهمیت زیادی پیدا کرده است. Nginx، به‌عنوان یک وب سرور متن‌باز، به دلیل انعطاف‌پذیری و قابلیت‌های پیشرفته خود شناخته می‌شود. این نرم‌افزار نه‌تنها برای ارائه صفحات وب استفاده می‌شود، بلکه ابزاری چندمنظوره برای بهینه‌سازی عملکرد و امنیت وب‌سایت‌ها نیز محسوب می‌شود.

بنابراین، آشنایی با Nginx برای هر فردی که در حوزه فناوری وب فعالیت دارد، ضروری است؛ چه برای پروژه‌های شخصی و چه برای کاربردهای سازمانی در مقیاس بزرگ. در این مقاله، به معرفی Nginx، بررسی عملکرد آن و راهنمای شروع کار با این وب سرور قدرتمند خواهیم پرداخت. با لیارا همراه باشید.

در ادامه خواهید خواند:

• Nginx چیست؟
• Nginx چگونه کار می‌کند؟
• مزایا و معایب Nginx
• موارد استفاده Nginx
• مقایسه Nginx و Apache
• شروع کار با Nginx
• جمع بندی

Nginx چیست؟

Nginx یک وب‌سرور متن‌باز است که به دلیل عملکرد بالا و مصرف کم منابع شناخته می‌شود. این وب‌سرور در ارائه محتوای استاتیک بسیار کارآمد بوده و به صورت گسترده به عنوان لود بلانسر (Load Balancer) و ریورس پروکسی (Reverse Proxy) مورد استفاده قرار می‌گیرد. Nginx با سیستم عامل‌های مختلف سازگار است و فراتر از نقش یک وب‌سرور معمولی عمل می‌کند.

Nginx در دو نسخه ارائه می‌شود: Nginx Open Source و Nginx Plus.

نسخه متن‌باز Nginx ترافیک‌های شبکه را مدیریت کرده و با بهینه سازی منابع، یکی از بهترین گزینه‌ها برای اپلیکیشن‌های مدرن تحت وب محسوب می‌شود. در مقابل، Nginx Plus که نسخه تجاری این وب‌سرور است، امکانات پیشرفته مانند لود بالانسینگ پیشرفته، کش محتوایی و بررسی سلامت سرور ها را ارائه می‌دهد. وجود هر دو نسخه متن‌باز و تجاری نشان‌دهنده تعهد Nginx به انعطاف‌پذیری و نوآوری در فناوری سرورها است.

Nginx چگونه کار می‌کند؟

Nginx بر پایه معماری مقیاس‌پذیر و رویداد محور طراحی شده است که به صورت غیر همزمان عمل می‌کند.

در هسته اصلی خود، Nginx از یک پردازش اصلی (Master Process) و چندین پردازش کارگر (Worker Processes) تشکیل شده است. پردازش اصلی مسئول خواندن و پردازش فایل‌های پیکربندی و مدیریت پردازش‌های کارگر است، در حالی که پردازش‌های کارگر وظیفه پردازش درخواست‌های کاربران را برعهده دارند.

برخلاف سرورهایی که برای هر درخواست یک پردازش جدید ایجاد می‌کنند، پردازش‌های کارگر Nginx قادر هستند همزمان هزاران درخواست را مدیریت کنند. این معماری باعث کاهش سربار پردازشی شده و ظرفیت Nginx را برای مدیریت ترافیک‌های سنگین شبکه افزایش می‌دهد.

عملکرد Nginx به‌عنوان ریورس پروکسی و API Gateway

Nginx می‌تواند به عنوان ریورس پروکسی (Reverse Proxy Server) و API Gateway عمل کند و به عنوان یک واسط بین کاربران و سرورهای اصلی قرار گیرد. در این نقش، Nginx قابلیت‌هایی مانند لود بالانسینگ (Load Balancing)، خاتمه SSL/TLS (SSL/TLS Termination) و کش کردن محتوا (Caching) را ارائه می‌دهد.

Nginx به‌عنوان سرور پروکسی

علاوه بر این، Nginx می‌تواند به عنوان یک پروکسی سرور عمل کند و درخواست‌های کاربران را به سرورهای Back-End هدایت کرده و پاسخ‌ها را مدیریت کند. این فرآیند شامل تغییر هدرهای HTTP برای بهبود امنیت و عملکرد نیز می‌شود.

قابلیت ماژولار بودن در Nginx

Nginx به کاربران این امکان را می‌دهد که ماژول‌های اضافی را به معماری آن اضافه کنند تا عملکردهای پیشرفته‌تری را پیاده‌سازی کنند. ساختار ماژولار و مدیریت بهینه درخواست‌ها باعث شده است که Nginx به ابزاری قدرتمند برای انواع اپلیکیشن‌های وب، از وب‌سایت‌های ساده گرفته تا معماری‌های پیچیده مبتنی بر میکروسرویس‌ها تبدیل شود.

بیشتر بخوانید: نحوه دریافت SSL در Nginx در سرور مجازی اوبونتو Ubuntu با Let’s Encrypt

همچنین بخوانید: آموزش نصب و پیکربندی Nginx با Let’s Encrypt در Debian 12 برای امنیت وب‌سایت

مزایا و معایب Nginx

هنگام انتخاب یک وب سرور، باید بررسی کنید که مزایای آن برای شما مهم‌تر است یا معایبش و کدام تاثیر بیشتری بر روی پروژه شما خواهد گذاشت. Nginx یکی از محبوب‌ترین وب سرور است که به دلیل عملکرد بالا و معماری کارآمد، در بسیاری از پروژه‌های وب استفاده می‌شود. اما آیا انتخاب درستی برای شما است؟ در ادامه، مزایا و معایب Nginx بررسی شده است.

مزایای Nginx

• سرعت بالا و عملکرد بهینه: Nginx با استفاده از معماری رویداد محور، درخواست‌های همزمان را با حداقل مصرف منابع پردازش می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود سرعت بارگذاری صفحات افزایش یابد و تجربه بهتری برای کاربران ایجاد شود.
• مدیریت بهینه درخواست‌های همزمان: برخلاف وب‌سرور‌ها برای هر درخواست یک پردازش جدید ایجاد می‌کنند، Nginx می‌تواند هزاران درخواست را به صورت همزمان مدیریت کند. این ویژگی برای سایت‌های پربازدید و کسب‌وکارهای آنلاین بسیار مهم و پر اهمیت است.
• لود بالانسینگ پیشرفته: یکی از مهم‌‌ترین کاربردهای Nginx، توزیع ترافیک میان سرورها است. این قابلیت باعث می‌شود که فشار روی یک سرور خاص کاهش یافته و سرعت و پایداری وب‌سایت افزایش یابد.
• امنیت و قابلیت ارتقا در زمان اجرا: اگر از Nginx استفاده می‌کنید، لازم نیست نگران اختلال در سرویس‌دهی هنگام بروزرسانی باشید. این وب سرور بدون نیاز به توقف به سرویس، امکان ارتقا و بروزرسانی را فراهم می‌کند.

معایب Nginx

• نیاز به دانش فنی بالا: Nginx برخلاف برخی وب سرورها، پنل مدیریت گرافیکی ندارند و پیکربندی آن را از طریق فایل‌های متنی انجام می‌شود. به همین دلیل، برای کار کردن با این وب سرور نیاز به دانش فنی بیشتری دارید.
• پشتیبانی و به‌روزرسانی محدودتر: هر چند Nginx Open Source به صورت مداوم توسعه داده می‌شود اما در مقایسه با برخی رقبا به‌روزرسانی‌های آن کمتر است و ویژگی‌های پیشرفته‌تری را فقط در نسخه Nginx Plus ارائه می‌دهد.
• پیکربندی پیچیده‌تر نسبت به آپاچی: اگر تجربه کار با Apache را داشته باشید، ممکن است پیکربندی Nginx در ابتدا برایتان دشوار باشد. به ویژه اگر نیاز به تنظیمات خاصی مانند Rewrite Rules یا ماژول‌های سفارشی داشته باشید.

Nginx یک وب سرور قدرتمند، سریع و کارآمد است که برای سایت‌های پرترافیک و کسب‌وکارهای حرفه‌ای انتخابی عالی محسوب می‌شود. اما اگر دانش فنی بالایی ندارید یا به ویژگی‌های خاصی نیاز دارید که در نسخه رایگان آن موجود نیست، شاید گزینه‌های دیگر برای شما مناسب‌تر باشند.

موارد استفاده Nginx

بیایید بررسی کنیم که Nginx چگونه در محیط‌ها و سناریوهای مختلف وب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ارائه بهینه محتوای استاتیک

مدیریت بهینه فایل‌های استاتیک، نقش مهمی در بهبود تجربه کاربری دارد. یکی از نقاط قوت اصلی Nginx، توانایی بالای آن را در تحویل سریع محتوای استاتیک مانند فایل‌های HTML، CSS، JavaScript و تصاویر است.

Nginx این کار را از طریق مسیریابی موثر درخواست‌ها انجام می‌دهد. هنگامی که کاربری یک صفحه وب را درخواست می‌کند، Nginx بلافاصله محتوای استاتیک مورد نیاز را پیدا کرده و ارائه می‌دهد. همچنین، قابلیت پردازش هم‌زمان درخواست‌های متعدد، باعث می‌شود که حتی در شرایط ترافیک سنگین نیز عملکرد وب‌سایت بدون افت و کیفیت باقی بماند.

علاوه‌ بر این، قابلیت‌هایی مانند نمایش خودکار فهرست فایل‌ها، به افزایش سرعت دسترسی به محتوا کمک می‌کنند. این ویژگی زمان پاسخ‌دهی سرور را بهبود می‌بخشد و برای سایت‌هایی که دارای فایل‌های استاتیک حجیم هستند، بسیار مفید است.

توزیع بار ترافیک بین چندین سرور

Nginx به عنوان یک لود بلانسر قدرتمند، درخواست‌های ورودی را بین چندین سرور توزیع می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که هیچ سروری به یک گلوگاه تبدیل نشود و عملکرد بهینه سیستم‌ حفظ شود، مخصوصا در زمان‌هایی که ترافیک وب‌سایت افزایش می‌یابد.

مزایای استفاده از Nginx به عنوان لودبلانسر چشمگیر است.

• افزایش در دسترس بودن وب‌سایت: با تقسیم بار میان سرورهای مختلف، Nginx از قطعی وب‌سایت در اثر فشار بیش از حد روی یک سرور جلوگیری می‌کند. اگر یک سرور دچار مشکل شود، سرورهای دیگر همچنان عملیات پردازش درخواست‌ها را ادامه می‌دهند و وب‌سایت بدون قطعی باقی می‌ماند.
• کاهش فشار بر روی سرورها و افزایش طول عمر آن‌ها: با توزیع درخواست‌ها، فشار پردازشی روی هر سرور کاهش می‌یابد. این کار نه‌تنها عملکرد سرورها را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث افزایش طول عمر آن‌ها نیز می‌شود. در نتیجه، Nginx به حفظ تعادل و پایداری محیط‌های سروری کمک می‌کند که برای وب‌اپلیکیشن‌های بزرگ و مقیاس‌پذیر بسیار حیاتی است.

عملکرد Nginx به عنوان Reverse Proxy برای میکروسرویس‌ها

پروکسی معکوس یکی از اجزای کلیدی معماری‌های مدرن وب محسوب می‌شود، مخصوصاً زمانی که از Nginx برای میکروسرویس‌ها استفاده می‌شود. در این نقش، Nginx به‌عنوان واسطه‌ای بین کاربران و سرورهای بک‌اند عمل می‌کند.

استفاده از Nginx به عنوان پروکسی معکوس، چندین مزیت مهم دارد.

• محافظت از سرورهای بک‌اند در برابر دسترسی مستقیم از اینترنت
• بررسی و مدیریت ترافیک ورودی برای افزایش امنیت
• کاهش سطح حمله و جلوگیری از آسیب‌پذیری‌های احتمالی

این ویژگی به‌ویژه برای معماری‌های میکروسرویس مفید است، جایی که چندین سرویس به‌طور هم‌زمان فعالیت می‌کنند و نیاز به یک لایه مدیریتی ایمن و کارآمد دارند.

مقایسه Nginx و Apache

Nginx اغلب در برابر Apache، یکی دیگر از وب‌سرورهای پرکاربرد، قرار می‌گیرد. درک تفاوت‌های اساسی این دو به شما کمک می‌کند تا انتخاب بهتری برای نیازهای خود داشته باشید.

Apache: انعطاف‌پذیر و قدرتمند اما پردازش‌محور

Apache به دلیل انعطاف‌پذیری و قدرت بالا، سال‌ها یکی از محبوب‌ترین وب‌سرورها بوده است. این وب‌سرور از یک مدل پردازشی سنتی استفاده می‌کند، به این صورت که برای هر درخواست یک فرآیند جدید ایجاد می‌شود. این روش مصرف منابع بالایی دارد و در شرایط بارگذاری سنگین، عملکرد سرور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

Nginx: سریع، بهینه و رویدادمحور

در مقابل، Nginx از یک مدل رویدادمحور (Event-Driven) استفاده می‌کند که به آن اجازه می‌دهد چندین درخواست را در یک پردازش واحد مدیریت کند. این ویژگی باعث کاهش مصرف منابع سرور می‌شود و Nginx را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ترافیک بالا تبدیل می‌کند.

انتخاب بین Apache و Nginx

اگر بین Apache و Nginx مردد هستید، باید نیازهای خاص وب‌سایت یا اپلیکیشن خود را در نظر بگیرید.

• اگر به تنظیمات پیچیده و پردازش محتوای داینامیک نیاز دارید، Apache انتخاب مناسبی است.
• اگر به دنبال عملکرد بالا، مدیریت ترافیک سنگین و بهینه‌سازی مصرف منابع هستید، Nginx گزینه بهتری است.

در مجموع، Apache برای تنظیمات انعطاف‌پذیر مناسب است، در حالی که Nginx برای سرعت و عملکرد بهینه در وب‌سایت‌های پرترافیک برتری دارد.

همینطور بخوانید: چطور با استفاده از Fail2Ban در اوبونتو 22.04 از سرور Nginx خود محافظت کنیم!

شروع کار با Nginx

برای استفاده مؤثر از Nginx، ابتدا باید نحوه نصب و پیکربندی آن را بیاموزید. اگرچه Nginx با سیستم‌عامل‌های مختلف سازگار است، اما معمولاً در لینوکس استفاده می‌شود، زیرا این سیستم‌عامل از نظر عملکرد و امنیت، محیط بهتری برای اجرای Nginx فراهم می‌کند.

نصب Nginx روی سرور مجازی (VPS)

برای راه‌اندازی Nginx، ابتدا نیاز به یک سرور مجازی (VPS) دارید. پس از تهیه سرور، مراحل نصب به صورت زیر است.

نصب Nginx: فرآیند نصب بسته به توزیع لینوکس شما متفاوت است، اما معمولاً شامل دانلود بسته Nginx و اجرای چند دستور ساده در ترمینال است.

پیکربندی Nginx: بعد از نصب موفقیت‌آمیز، نوبت به تنظیمات و بهینه‌سازی Nginx می‌رسد. این کار شامل موارد زیر است:

• میزبانی وب‌سایت (Web Hosting)
• اجرای اپلیکیشن‌های PHP
• پیکربندی Nginx برای امنیت بیشتر، مانند فعال‌سازی SSL/TLS

پیکربندی حرفه‌ای Nginx

پیکربندی Nginx ممکن است کمی پیچیده باشد، زیرا گزینه‌های زیادی برای بهینه‌سازی عملکرد و امنیت دارد. به همین دلیل، ابزارهایی برای راهنمایی و مدیریت تنظیمات Nginx طراحی شده‌اند که می‌توانند این فرآیند را ساده‌تر کنند.

با پیکربندی صحیح Nginx، سرور شما از نظر سرعت، امنیت و عملکرد بهینه خواهد شد و می‌تواند حجم زیادی از درخواست‌های کاربران را مدیریت کند.

با سرور مجازی ابری لیارا، سرور خود را با بالاترین عملکرد و امنیت، به‌راحتی مدیریت کنید!
✅ مقیاس‌پذیری بالا ✅ منابع اختصاصی و قابل تنظیم ✅ پشتیبانی 24/7 ✅ هزینه به‌صرفه ✅ استقرار سریع
خرید سرور مجازی ابری لیارا

جمع بندی

Nginx یک وب‌سرور متن‌باز است که به دلیل کارایی بالا و انعطاف‌پذیری‌اش مورد توجه بسیاری از توسعه‌دهندگان و مدیران سیستم قرار گرفته است. در این مقاله، به بررسی عملکرد و مزایای Nginx پرداختیم.

از ارائه سریع محتوای استاتیک گرفته تا نقش آن به عنوان یک لود بالانسر قدرتمند و یک پروکسی معکوس امن برای میکروسرویس‌ها، Nginx ترکیبی از سرعت، امنیت و مقیاس‌پذیری را ارائه می‌دهد. همین ویژگی‌ها باعث شده که به ابزاری ارزشمند برای مدیریت وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مدرن تبدیل شود.

با توجه به قابلیت‌های پیشرفته و معماری بهینه‌اش، Nginx یک راهکار مطمئن و قدرتمند برای انواع پروژه‌ها، از وب‌سایت‌های شخصی کوچک گرفته تا سیستم‌های پیچیده در سطح سازمانی محسوب می‌شود و می‌تواند مدیریت سرویس‌های وب را بهینه و کارآمدتر کند.