آموزش نصب MongoDB در اوبونتو

MongoDB یک پایگاه داده NoSQL است که برخلاف پایگاه‌داده‌های رابطه‌ای، نیازی به تعریف ساختار از پیش برای داده‌ها ندارد. این ویژگی باعث می‌شود که داده‌ها به صورت اسناد ذخیره شوند و تغییرات در ساختار آن‌ها به راحتی انجام شود. در MongoDB، داده‌ها با فرمت BSON (Binary JSON) ذخیره می‌شوند که انعطاف‌پذیری بالایی در مدل‌سازی داده‌ها ایجاد می‌کند. این پایگاه داده برای پروژه‌هایی با حجم داده‌های زیاد و نیاز به مقیاس‌پذیری طراحی شده است. MongoDB قابلیت مقیاس‌پذیری افقی و عمودی را دارد و به همین دلیل برای اپلیکیشن‌های پرکاربرد و پربازدید گزینه مناسبی به شمار می‌رود.

در این مقاله، روش نصب MongoDB در سرور مجازی اوبونتو را بررسی خواهیم کرد. مراحل نصب و پیکربندی را گام به گام توضیح می‌دهیم تا بتوانید MongoDB را روی سرور خود راه‌اندازی کنید. با ما همراه باشید.

پیش‌نیازها

برای دنبال کردن این آموزش، یک سرور مجازی اوبونتو 24.04 شامل یک کاربر غیر root با دسترسی sudo و یک فایروال. توصیه می‌شود مقاله نحوه راه‌اندازی اولیه سرور مجازی با اوبونتو Ubuntu را قبل از شروع آموزش مطالعه کنید.

در ادامه بخوانید:

• مرحله اول: نصب MongoDB
• مرحله دوم: راه‌اندازی سرویس MongoDB و تست پایگاه داده
• مرحله سوم: مدیریت سرویس MongoDB
• جمع‌بندی
• سوالات متداول

مرحله اول: نصب MongoDB

برای نصب جدیدترین نسخه، باید مخزن اختصاصی MongoDB را به منابع APT اضافه کنید و سپس پکیج mongodb-org را نصب کنید. برای شروع، کلید GPG عمومی نسخه پایدار MongoDB را با دستور زیر وارد کنید و در صورت نیاز، نسخه 4.4 را تغییر دهید.

curl -fsSL https://www.mongodb.org/static/pgp/server-4.4.asc | sudo apt-key add -

curl یک ابزار خط فرمان است که در بسیاری از سیستم‌عامل‌ها برای انتقال داده‌ها استفاده می‌شود. این ابزار داده‌های موجود در URL ارائه شده را می‌خواند و محتوا را در خروجی سیستم چاپ می‌کند. در مثال زیر، curl محتویات فایل کلید GPG را چاپ کرده و آن را به دستور sudo apt-key add - ارسال می‌کند تا کلید GPG به لیست کلیدهای معتبر شما اضافه شود.

همچنین توجه داشته باشید که این دستور curl از گزینه‌های -fsSL استفاده می‌کند که به curl می‌گویند در صورت بروز مشکل به‌طور بی‌صدا شکست بخورد. این یعنی اگر curl نتواند به سرور GPG متصل شود یا سرور مشکل داشته باشد، خطای تولید شده به لیست کلیدهای معتبر اضافه نخواهد شد.

دستور زیر در صورت موفقیت‌آمیز بودن اضافه کردن کلید، OK را باز می‌گرداند:

Output
OK

اگر می‌خواهید مطمئن شوید که کلید به‌درستی اضافه شده است، از دستور زیر استفاده کنید:

apt-key list

دستور بالا کلید MongoDB را در قسمتی از خروجی نمایش می‌دهد:

/etc/apt/trusted.gpg
--------------------
pub   rsa4096 2019-05-28 [SC] [expires: 2024-05-26]
      2069 1EEC 3521 6C63 CAF6  6CE1 6564 08E3 90CF B1F5
uid           [ unknown] MongoDB 4.4 Release Signing Key <packaging@mongodb.com>

این خروجی نشان می‌دهد که کلید GPG مربوط به MongoDB روی سیستم اضافه شده و در فایل /etc/apt/trusted.gpg ذخیره شده است.

بعد از اجرای این دستور، باید لیست پکیچ‌های موجود روی سرور را به روزرسانی کنید تا apt بتواند پکیج mongodb-org را شناسایی و از مخزن مربوطه دریافت کند:

sudo apt update

بعد از بروزرسانی لیست پکیج‌ها، حالا با دستور زیر می‌توانید MongoDB را روی سرور نصب کنید:

sudo apt install mongodb-org

موقع نصب، اگر از شما سوال شد، برای تائید نصب، کلید Y را بزنید و بعد ENTER را بزنید.

بعد از اتمام اجرای دستور، MongoDB روی سرور نصب می‌شود. اما هنوز آماده استفاده نیست. در مراحل بعد باید سرویس MongoDB را اجرا کنید و مطمئن شوید که به‌درستی کار می‌کند.

برای تجربه‌ای سریع، مقیاس‌پذیر و امن در پایگاه داده‌های MongoDB، هاست ابری MongoDB لیارا را امتحان کنید.
✅ عملکرد پایدار ✅ شبکه خصوصی ✅منابع اختصاصی
خرید هاست ابری MongoDB

مرحله دوم: راه‌اندازی سرویس MongoDB و تست پایگاه داده

بعد از نصب MongoDB، تنظیمات آن طوری انجام شده که مانند یک سرویس تحت مدیریت systemd کار کند، یعنی می‌توانید با دستورات systemctl آن را اجرا ،متوقف و یا مدیریت کند. اما نکته مهم این ‌است که MongoDB به‌صورت خودکار بعد از نصب اجرا نمی‌شود. برای اینکه شروع به‌کار کند، باید خودتان بصورت دستی سرویس آن را راه‌اندازی کنید.

برای اجرای MongoDB و راه‌اندازی سرویس آن، دستور زیر را اجرا کنید:

sudo systemctl start mongod.service

اکنون برای مطمئن شدن از این‌که سرویس MongoDB به‌درستی اجرا شده، می‌توانید وضعیت آن‌را با دستور زیر بررسی کنید:

sudo systemctl status mongod

بعد از اجرای دستور، خروجی مشابه تصویر زیر به شما نشان داده می‌شود که مشخص می‌کند سرویس MongoDB با موفقیت اجرا شده و فعال است.

● mongod.service - MongoDB Database Server
     Loaded: loaded (/lib/systemd/system/mongod.service; disabled; vendor preset: enabled)
     Active: active (running) since Tue 2020-06-09 12:57:06 UTC; 2s ago
       Docs: https://docs.mongodb.org/manual
   Main PID: 37128 (mongod)
     Memory: 64.8M
     CGroup: /system.slice/mongod.service
             └─37128 /usr/bin/mongod --config /etc/mongod.conf

زمانی که مطمئن شدیم، سرویس به درستی در حال اجرا است، با دستور زیر MongoDB را طوری تنظیم کنید که با راه‌اندازی سیستم شروع به کار کند:

sudo systemctl enable mongod

برای اطمینان بیشتر از عملکرد صحیح پایگاه داده، می‌توانید به سرور پایگاه داده متصل شده و یک دستور تشخیصی اجرا کنید. دستور زیر به پایگاه داده متصل می‌شود و اطلاعاتی مانند نسخه جاری، آدرس سرور و پورت را نمایش می‌دهد. علاوه بر این، نتیجه دستور داخلی connectionStatus در MongoDB را نیز باز می‌گرداند:

mongo --eval 'db.runCommand({ connectionStatus: 1 })

دستور connectionStatus وضعیت اتصال پایگاه داده را بررسی کرده و باز می‌گرداند. اگر طبق خروجی زیر فیلد ok در پاسخ مقدار 1 را نشان دهد، یعنی سرور طبق انتظار در حال اجرا است.

MongoDB shell version v4.4.0
connecting to: mongodb://127.0.0.1:27017/?compressors=disabled&gssapiServiceName=mongodb
Implicit session: session { "id" : UUID("1dc7d67a-0af5-4394-b9c4-8a6db3ff7e64") }
MongoDB server version: 4.4.0
{
	"authInfo" : {
		"authenticatedUsers" : [ ],
		"authenticatedUserRoles" : [ ]
	},
	"ok" : 1
}

همچنین توجه داشته باشید که پایگاه داده بر روی پورت 27017 و آدرس 127.0.0.1 که نشان‌دهنده آدرس لوپ‌بک محلی (localhost) است، در حال اجرا می‌باشد. این پورت پیش‌فرض MongoDB نام دارد.

در ادامه، نحوه مدیریت نمونه سرور MongoDB با استفاده از systemd را بررسی خواهیم کرد.

همچنین بخوانید: نحوه import و export کردن پایگاه داده MongoDB در اوبونتو 24.04

مرحله سوم: مدیریت سرویس MongoDB

در این مرحله می‌توانید، با دستور systemctl status وضعیت سرویس MongoDB را بررسی کنید:

sudo systemctl status mongod

با دستور زیر هر زمانی که بخواهید، می‌توانید سرویس را متوقف کنید:

sudo systemctl stop mongod

برای راه‌اندازی مجدد سرویسی که متوقف شده است، دستور زیر را اجرا کنید:

sudo systemctl start mongod

همچنین می‌توانید زمانی که سرور در حال اجرا است، با دستور زیر آن را ری‌استارت کنید:

sudo systemctl restart mongod

اگر خاطرتان باشد در مرحله 2، MongoDB را طوری تنظیم کردید که به‌طور خودکار با سرور شروع به کار کند. اگر بخواهید این راه‌اندازی خودکار را غیرفعال کنید، دستور زیر را وارد کنید:

sudo systemctl disable mongod

سپس برای فعال‌سازی مجدد راه‌اندازی خودکار MongoDB در هنگام بوت، کافی است دستور enable را دوباره اجرا کنید:

sudo systemctl enable mongod

بعد از اجرای دستور sudo systemctl enable mongod، MongoDB به‌طور خودکار با راه‌اندازی سیستم شروع به کار می‌کند.

بیشتر بدانید: آموزش بکاپ گیری از PostgreSQL در اوبونتو 24.04

جمع‌بندی

در این مقاله از بلاگ لیارا، نحوه نصب و مدیریت سرویس MongoDB روی سیستم‌های مبتنی بر systemd توضیح داده شد. ابتدا با نصب MongoDB و پیکربندی آن برای اجرا به‌صورت خودکار هنگام راه‌اندازی سیستم آشنا شدیم. سپس به بررسی نحوه کنترل وضعیت سرویس، شروع، توقف و راه‌اندازی مجدد آن پرداختیم. با استفاده از دستورات ساده systemctl، می‌توانید به راحتی سرویس MongoDB را مدیریت کنید و از عملکرد بهینه آن در سیستم خود مطمئن شوید.

سوالات متداول

چطور سرویس MongoDB را راه‌اندازی کنم؟

برای راه‌اندازی سرویس MongoDB، از دستور sudo systemctl start mongod استفاده کنید.

چطور سرویس MongoDB را برای راه‌اندازی خودکار در هنگام بوت تنظیم کنم؟

از دستور sudo systemctl enable mongod استفاده کنید تا MongoDB به‌طور خودکار هنگام راه‌اندازی سیستم شروع به کار کند.

چطور سرویس MongoDB را مجدداً راه‌اندازی کنم؟

برای ریستارت سرویس MongoDB، از دستور sudo systemctl restart mongod استفاده کنید.