وب هوک (webhook) چیست؟ تفاوت webhook با API

وب هوک یک مفهوم مهم در تکنولوژی اطلاعات و برنامه نویسی است که برای ارتباط میان سرویس‌ها و اپلیکیشن‌ها به کار می‌رود. در واقع، وب هوک به سیستمی اشاره دارد که به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهد تا در زمان وقوع یک event یا رویداد در سرویس دیگری، به‌روزرسانی‌ها و اطلاعات جدید را دریافت کنند.

وب هوک به زبان ساده

یک وب هوک به شما این قابلیت را می‌دهد که پلتفرم خود را به جریانی از رویدادهای آینده متصل کنید. در واقع، وب هوک یک تابع callback مبتنی بر HTTP است که به سادگی به دو API مختلف این امکان را می‌دهد تا با یکدیگر، ارتباط داشته باشند. به طور کلی از وب هوک‌ها برای موارد زیر استفاده می‌شود:

• ساخت یک داشبورد (یا یک پیشخوان) شخصی‌سازی شده برای رسم و تجزیه و تحلیل رویدادهای شغلی
• ارسال داده به ابزارهای مدیریت رویدادها و حوادث
• اطلاع‌رسانی و ارسال اطلاعات به سرویس در زمان واقعی
• مدیریت پروفایل کاربران (مثلاً تغییرات در اطلاعات شخصی یا تنظیمات)
• و …..

API چیست؟

قبل از هرچیزی، برای آشنایی با وب هوک، بهتر است با APIها آشنا باشیم.

API مخفف عبارت “رابط برنامه نویسی کاربری” (Application Programming Interface) است. این اصطلاح به یک مجموعه از دستورات، پروتکل‌ها و ابزارهایی اطلاق می‌شود که برنامه‌نویسان از آن برای ارتباط با یک سیستم یا سرویس خارجی استفاده می‌کنند. API به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا بخش‌های مختلفی از یک سرویس یا برنامه را به کار بگیرند و از آن استفاده کنند، بدون اینکه بخش‌های داخلی و عملکردهای پایینی آن را بشناسند.

مثلاً، اگر شما می‌خواهید از توییتر در برنامه‌ی خود استفاده کنید، می‌توانید از API توییتر استفاده کنید تا پست‌ها را بگیرید، پست جدید ارسال کنید و خیلی کارهای دیگر انجام دهید.

تفاوت API با webhook در چیست؟

وقتی که یک کلاینت API، درخواستی برای دریافت داده به سرور API ارسال می‌کند، در واقع بررسی میکند که آیا تغییری در داده‌های سرور API رخ داده است یا نه (که ممکن است این تغییرات برای کاربر مفید باشند). در این فرایند که اصطلاحاً polling نام دارد. کلاینت در فواصل زمانی منظم، درخواست HTTP ارسال می‌کند تا در نهایت API سرور، داده‌های مرتبط را ارسال کند. اصطلاحاً به این داده‌ها payload نیز گفته می‌شود.

این در حالی است که برای ایجاد یک وب هوک، کلاینت یک URL متمایز به سرور API می‌دهد و مشخص می‌کند که به چه رویدادی علاقه‌مند است؛ بعد از اینکه وب هوک ایجاد شد، دیگر نیازی نیست که کلاینت عملیات polling را انجام دهد. چرا که خود سرور به صورت خودکار، بعد از اینکه رویدادی اتفاق افتاد؛ داده‌های مرتبط را به URL وب هوک کلاینت می‌فرستد.

وب هوک‌ها اغلب با نام Reverse API یا push API نیز شناخته می‌شوند؛ چرا که مسئولیت ارتباط برقرار کردن را به جای اینکه روی دوش کلاینت بگذارند، بر عهده سرور می‌گذراند. و به جای اینکه کلاینت برای دریافت داده، دائم درخواست HTTP بفرستد تا اینکه سرور به او پاسخ دهد؛ همه چیز متفاوت می‌شود و به محض اینکه داده در دسترس می‌شود، سرور به کلاینت یک درخواست HTTP POST می‌فرستد.

مزایای استفاده از وب‌هوک‌ها

1. واکنش در زمان واقعی: با استفاده از وب‌هوک‌ها، اطلاعات به صورت فوری به سرویس یا اپلیکیشن مورد نظر ارسال می‌شوند. این امر موجب می‌شود که رویدادها به سرعت شناسایی و پردازش شوند.
2. کارایی بالا و منابع کمتر: در مقایسه با روش‌های دیگر مثل درخواست‌های مکرر (polling)، وب‌هوک‌ها بهبود قابل توجهی در کارایی و بهره‌وری دارند. زیرا در این حالت، نیاز به درخواست‌های مکرر برای بررسی تغییرات اطلاعات وجود ندارد و اطلاعات تا زمان وقوع رویداد به‌روز هستند.
3. صرفه‌جویی در منابع و برنامه‌ریزی بهتر: با استفاده از وب‌هوک‌ها، نیازی به اجرای پرس و جوهای مکرر برای بررسی تغییرات ندارید. این موجب می‌شود که منابع سرور و پهنای باند تلف نشود و به بهره‌وری بهتری دست یابید.
4. امنیت بالا: در مقایسه با مکانیسم‌های دیگر، وب‌هوک‌ها معمولاً از ارتباطات امن (مانند HTTPS) استفاده می‌کنند که از اطلاعات در طول انتقال، محافظت می‌کند.
5. معماری انعطاف‌پذیر: وب‌هوک‌ها به برنامه‌نویسان امکان می‌دهند تا سیستم‌هایی با معماری انعطاف‌پذیر و مقیاس‌پذیر طراحی کنند. این امر به افزایش توانایی سرویس‌دهی به تعداد بیشتری از کاربران و درخواست‌ها کمک می‌کند.
6. انتشار راحت: وب‌هوک‌ها اجازه ارتباط بین اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های مختلف را فراهم می‌کنند و نیازی به تغییرات گسترده در کد برنامه‌ها ندارند.
7. استفاده در محیط‌های متنوع: وب‌هوک‌ها در انواع مختلفی از سرویس‌ها و برنامه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و از طریق پروتکل‌های استاندارد و متداول اینترنت کار می‌کنند.

معایب وب‌هوک‌ها

وب‌هوک‌، مانند خیلی چیزهای دیگر، در کنار مزایا و قابلیت‌های زیاد، ممکن است عیب‌هایی نیز داشته باشد، در ادامه با یکسری از معایب وب‌هوک‌ها آشنا می‌شویم.

• وابستگی به اینترنت: استفاده از وب‌هوک‌ها نیازمند اتصال به اینترنت است. در صورتی که ارتباط اینترنت قطع شود، اطلاعاتی که باید ارسال شوند، نمی‌توانند به مقصد برسند تا زمانی که اتصال برقرار شود.
• نقاط ضعف امنیتی ممکن: اگر تنظیمات وب‌هوک به درستی انجام نشود، ممکن است منجر به نقاط ضعف امنیتی شود. باید مطمئن شوید که اطلاعات حساس به درستی رمزگذاری و محافظت می‌شوند.
• پیچیدگی در مدیریت مشکلات: اگر وب‌هوک‌ها به درستی پیکربندی نشوند، ممکن است ردیابی و رفع مشکلات پیچیده‌ای را همراه داشته باشند. برطرف کردن این مشکلات می‌تواند زمان‌بر و دشوار باشد.
• خطاهای پیش‌بینی نشده: برخی از وب‌هوک‌ها ممکن است در مواقع خاصی خطاهایی ایجاد کنند که برنامه‌نویسان باید با آنها برخورد کنند و آن‌ها را رفع کنند.
• عدم سازگاری با سرویس‌های قدیمی: برخی سرویس‌ها ممکن است وب‌هوک را به درستی پشتیبانی نکنند یا نیاز به راه‌اندازی‌های خاصی داشته باشند.

وب‌هوک یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی در برنامه‌نویسی و تکنولوژی اطلاعات است. این مکانیزم به برنامه‌ها اجازه می‌دهد تا به صورت خودکار و در زمان واقعی به تغییرات و رویدادها پاسخ دهند. این امر برای بسیاری از سناریوهای برنامه‌نویسی و سیستم‌های اطلاعاتی بسیار حیاتی است. امروزه، این ابزار باعث افزایش کارایی و کارکرد بهتر برنامه‌ها شده و تا حد زیادی فرایند اتوماسیون را تسهیل کرده است.

منابع: circleci.com و redhat.com