آنچه در این مقاله میخوانید
Directus چیست؟ سیستم مدیریت محتوا برای پایگاه داده سفارشی
۳ شهریور ۱۴۰۴
اگر به دنبال راهی برای مدیریت آسان دادههای یک پایگاه داده سفارشی هستید، Directus میتواند یکی از بهترین گزینهها باشد. این پلتفرم متنباز، به شما این اجازه را میدهد تا بدون نیاز به تغییر در ساختار دیتابیس، یک API قدرتمند و رابط کاربری ساده برای مدیریت دادهها داشته باشید. برخلاف بسیاری از CMS های رایج، Directus مستقیما با دیتابیس SQL شما کار میکند و همین موضوع آن را به ابزاری کاربردی برای توسعهدهندگان، تیمهای فنی و پروژههای دادهمحور تبدیل کرده است.
در ادامه با Directus بیشتر آشنا میشویم، تفاوت آن با سایر سیستمهای مدیریت محتوا را بررسی میکنیم و کاربردهای آن را در پروژههای مختلف مرور خواهیم کرد.
در ادامه خواهید خواند:
- Directus چیست؟
- تفاوت Directus با سایر CMS ها در چیست؟
- مزایای استفاده از Directus برای توسعهدهندگان
- استفاده از Directus با پایگاه داده دلخواه
- رابط کاربری Directus
- کاربردهای Directus در پروژههای نرمافزاری
- جمع بندی

Directus چیست؟
Directus یک پلتفرم متنباز و Headless CMS است که برای مدیریت و تعامل مستقیم با پایگاه دادههای SQL سفارشی طراحی شده است. برخلاف بسیاری از سیستمهای مدیریت محتوا که ساختار خاصی را به دیتابیس تحمیل میکنند، Directus مستقیما روی پایگاه دادهای که شما طراحی کردهاید کار میکند؛ بدون نیاز به مهاجرت، تبدیل یا تغییر ساختار داده.
Directus از یک رابط گرافیکی ساده برای مدیریت دادهها بهره میبرد و در کنار آن، به صورت خودکار API های REST و GraphQL تولید میکند. این ویژگیها باعث میشود توسعهدهندگان بتوانند به راحتی از دادهها در اپلیکیشنهای وب یا موبایل استفاده کنند، درحالی که تیمهای غیرفنی نیز میتوانند با استفاده از پنل مدیریتی، محتوا و دادهها را بدون نیاز به دانش برنامهنویسی مدیریت کنند.
در واقع، Directus یک لایه مدیریت داده است که بین دیتابیس خام و اپلیکیشن شما قرار میگیرد و با حفظ آزادی کامل در طراحی پایگاه داده، امکان توسعه سریع، امن و قابل اطمینان پروژههای نرمافزاری را فراهم میسازد.
تفاوت Directus با سایر CMS ها در چیست؟
Directus با بسیاری از سیستمهای مدیریت محتوای رایج تفاوتهای اساسی دارد. مهمترین تفاوت آن، مدیریت مستقیم پایگاه دادههای SQL سفارشی بدون نیاز به تغییر ساختار دادهها است. درحالی که اغلب CMS ها (چه سنتی و چه Headless مانند WordPress, Strapi یا Sanity) نیازمند ساختارهای داخلی مشخصی هستند، Directus روی هر پایگاه داده موجود نصب میشود و آن را بدون وابستگی به استاندارد خاصی مدیریت میکند.
برخی از مهمترین تفاوتهای Directus با سایر CMS ها در ادامه بررسی شدهاند.
- عدم نیاز به مهاجرت دادهها: برخلاف سیستمهایی که شما را مجبور به استفاده از مدل دادهای از پیشتعریفشده میکنند، Directus به دیتابیس شما همانطور که هست متصل میشود.
- تولید خودکار REST و GraphQL API: بدون نیاز به کدنویسی اضافی، Directus بهصورت خودکار API های قابل استفاده در پروژههای وب و موبایل را ایجاد میکند.
- انعطاف در سطوح دسترسی: Directus امکان تعریف دقیق نقشها و مجوزها را در سطح مجموعه داده، رکورد و حتی فیلد فراهم میکند.
- طراحی کاملاً Headless و ماژولار: برخلاف CMSهای سنتی، هیچگونه نمایشگر یا خروجی HTML پیشفرض ندارد و کاملاً برای استفاده در کنار فرانتاندهای سفارشی طراحی شده است.
- Open Data Platform بودن: Directus تنها یک CMS نیست؛ بلکه یک پلتفرم مدیریت داده است که میتواند برای ساخت پنلهای مدیریتی، اپلیکیشنهای داخلی یا حتی سیستمهای تحلیل داده استفاده شود.
به طور خلاصه، اگر به دنبال ابزاری هستید که آزادی کامل در طراحی پایگاه داده، دسترسی سریع به API ها و یک پنل مدیریتی بدون پیچیدگیهای اضافی ارائه دهد، Directus گزینهای متفاوت و قدرتمند در مقایسه با سایر CMS ها خواهد بود.
با Directus، مدیریت دادههای پایگاه دادهات را بدون کدنویسی انجام بده.
✅ پنل مدیریت قدرتمند و قابل شخصیسازی ✅ اتصال به هر دیتابیس SQL✅ مناسب توسعهدهندگان
خرید و راهاندازی Directus
مزایای استفاده از Directus برای توسعهدهندگان
یکی از اصلیترین دلایلی که توسعهدهندگان به Directus علاقهمند میشوند، ترکیب انعطاف در سطح پایگاه داده با سرعت بالای پیادهسازی API است. برخلاف بسیاری از ابزارهای آماده که محدود به ساختارهای خاص یا وابسته به زبان برنامهنویسی خاص هستند، Directus با هر دیتابیس SQL استاندارد کار میکند و هیچ تغیری در طراحی پایگاه داده شما اعمال نمیکند.
برای توسعهدهندگان، این یعنی:
- میتوانند پروژههای فرانتاند را سریعتر توسعه دهند، چون تمام دادهها از طریق API های خودکار و قابل مستندسازی در دسترس است.
- بدون نیاز به توسعه پنل مدیریت اختصاصی، رابط گرافیکی را در اختیاز دارند تا تیمهای دیگر بتوانند محتوا را مستقل مدیریت کنند.
- نیازی به یادگیری فریمورکهای پیچیده یا وابستگی به اکوسیستم خاصی ندارند؛ Directus بر پایه استانداردهای باز و فناوریهای رایج (مانند Node.js و Vue) ساخته شده است.
- توسعهدهندگان میتوانند با تعریف دقیق نقشها، دسترسیها و فیلترهای شرطی، امنیت و کنترل دقیقی بر دادهها اعمال کنند، بدون نیاز به نوشتن ماژولهای سفارشی.
در نهایت، مزیت بزرگ Directus برای توسعهدهندگان این است که میتوانند روی منطق اصلی پروژه تمرکز کنند، نه روی ساخت مجدد ابزارهای تکراری مانند پنل ادمین، API یا کنترل سطح دسترسی. این ویژگیها باعث میشود Directus یه گزینهای حرفهای و قابل اعتماد برای پروژههایی با نیاز به سرعت، کنترل و سفارشیسازی تبدیل شود.
API چیست؟ معرفی کاربرد ها و انواع API
API چیست؟
استفاده از Directus با پایگاه داده دلخواه
یکی از بزرگترین مزیتهای Directus نسبت به بسیاری از CMS ها، توانایی کار مستقیم با پایگاه دادههای SQL دلخواه و سفارشی است. این یعنی شما میتوانید از همان دیتابیسی که در پروژههای قبلی یا فعلی خود طراحی کردهاید با تمام جداول، روابط و ساختارهای خاص در کنار Directus استفاده کنید، بدون آنکه لازم باشد دادهها را مهاجرت دهید یا ساختار جدیدی ایجاد کنید.
Directus به گونهای طراحی شده که کاملا دیتابیس محور باشد. در واقع، برخلاف CMS هایی که ابتدا ساختار داخلی خود را اینجاد میکنند و بعد دیتابیس را بر اساس آن میسازند، Directus برعکس عمل میکند: ابتدا دیتابیس شما را میپذیرد و سپس به آن یک لایه کاربردی شامل پنل مدیریت، API های REST و GraphQL، سطوح دسترسی و فیلترهای پیشرفته اضافه میکند.
از مهمترین ویژگیهای Directus در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سازگاری با انواع پایگاه داده SQL از جمله PostgreSQL, MySQL, SQLite, MariaDB, OracleDB, MSSQL و حتی CockroachDB
- امکان اتصال به دیتابیسهای ساختهشده توسط فریمورکهایی مانند Laravel, Django یا Rails بدون نیاز به تغییر در ساختار موجود
- پشتیبانی از روابط پیچیده، کلیدهای خارجی، فیلدهای شرطی و انواع داده دلخواه
- قابلیت تعریف محدودیتها و مجوزهای خاص برای هر جدول یا فیلد از طریق رابط گرافیکی
برای توسعهدهندگان، این یعنی میتوانند ساختار دیتابیس را دقیقا بر اساس نیاز پروژه طراحی کنند و از Directus به عنوان یک لایه مدیریت سبک و منعطف روی آن استفاده کنند. نه نیازی به ایجاد مدلهای تکراری است، نه وابستگی به ORM خاصی وجود دارد و نه نگرانی بابت محدودیتهای ساختاری که در بسیاری از CMS ها دیده میشود.
در نتیجه، Directus گزینهای عالی برای پروژههایی اسن که قبل از پایگاه داده دارند یا نیاز دارند پایگاه دادهشان را با آزادی کامل طراحی کنند و در عین حال به یک رابط مدیریتی قدرتمند و API آماده نیز دسترسی داشته باشند.
معرفی بهترین هاست وردپرس ارزان
هاست وردپرس
رابط کاربری Directus
یکی از نقاط قوت Directus، رابط کاربری مدرن، ساده و قابل شخصیسازی آن است که تحت عنوان Data Studio شناخته میشود. این پنل مدیریتی با استفاده از فناوریهای بهروز مانند Vue.js و TypeScript توسعه داده شده و تجربهای روان و کاربردی را برای کاربران فنی و غیرفنی فراهم میکند.
در نگاه اول، رابط کاربری Directus بسیار مینیمال و قابل فهم است. اما پشت این سادگی، امکانات پیشرفتهای نهفته است که آن را از سایر CMS های مشابه متمایز میکند. کاربران میتوانند به راحتی:
- مجموعه دادهها (Collections) را ببینند، ویرایش کنند یا فیلدهای جدید بسازند.
- فیلد را به صورت تصویری مدیریت کنند و برای هر فیلد نوع، اعتبارسنجی، شرایط نمایش و رفتار خاص تعیین کنند.
- از قابلیت Drag & Drop برای چیدمان بهتر فرمها و بخشها استفاده کنند.
- رابط دسترسی سفارشیسازی شده برای نقشهای مختلف تعریف کنند، به طوری که هر کاربر فقط آنچه را که اجازه دارد را بتواند ببیند.
- دادهها را با استفاده از فیلترهای شرطی، جستوجو و مرتبسازی سریع مدیریت کنند.
- از امکانات بصری مانند نمایش گالری، تقویم، جدول یا نمایش JSON بهره ببرند.
رابط کاربری Directus نه فقط برای توسعهدهندگان، بلکه برای تیمهای محتوا، بازاریابی، داده و حتی مدیران محصول نیز مناسب است. چرا که بدون نیاز به دانستن SQL یا کدنویسی، میتوانند دادهها را وارد، ویرایش، دستهبندی یا بررسی کنند.
همچنین رابط Directus به طور کامل واکنشگرا (ریسپانسیو) است و در دستگاههای مختلف به خوبی نمایش داده میشود. اگر پروژهای دارید که نیازمند تعامل تیمهای مختلف با پایگاه داده است، این رابط گرافیکی یک مزیت کلیدی به شمار میآید.
در نهایت، یکی از ویژگیهای مهم رابط کاربری Directus، قابلیت توسعه و شخصیسازی آن از طریق افزونهها است؛ به طوری که میتوان ویجتها نمایشگرهای داده، فیلدهای سفارشی و حتی صفحات اختصاصی ایجاد کرد تا دقیقا مطابق نیاز با پروژهتان باشد.
Strapi چیست؟ چرا باید از آن استفاده کنید؟ [یک راهنمای جامع]
Strapi چیست؟
کاربردهای Directus در پروژههای نرمافزاری
Directus فراتر از یک CMS ساده عمل میکند و میتواند به عنوان یک لایه مدیریت داده برای انواع پروژههای نرمافزاری مورد استفاده قرار گیرد. طراحی ماژولار، پشتیبانی از دیتابیسهای سفارشی و قابلیت تولید API خودکار باعث شده تا توسعهدهندگان بتوانند از این ابزار در سناریوهای مختلف بهره ببرند.
در ادامه به برخی از کاربردهای رایج Directus در پروژههای واقعی اشاره میکنیم.
1. ساخت داشبوردهای داخلی برای تیمها
بسیاری از سازمانها برای مدیریت دادههای داخلی، نیاز به یک پنل ساده اما منعطف دارند. با Directus میتوان بدون نوشتن کد اضافی، یک رابط مدیریتی برای پایگاهدادههای داخلی ساخت که اعضای تیم بتوانند اطلاعات را وارد، ویرایش و مشاهده کنند.
2. توسعه اپلیکیشنهای تحت وب یا موبایل
از آنجا که Directus بهطور خودکار APIهای REST و GraphQL تولید میکند، توسعهدهندگان میتوانند فرانتاند پروژه را با هر فریمورکی (مثل React، Vue یا Flutter) توسعه دهند و دادهها را از طریق این APIها دریافت کنند بدون نیاز به ساخت بکاند از ابتدا.
3. مدیریت محتوای وبسایتها و پورتالها
برای وبسایتهایی که نیاز به کنترل محتوای پویا دارند، Directus بهعنوان یک Headless CMS، امکان مدیریت محتوا، دستهبندی، فیلترگذاری و اتصال به نمایشگرهای سفارشی را فراهم میکند.
4. اتوماسیون و مدیریت داده در پروژههای دادهمحور
در پروژههایی که به تحلیل، تجمیع یا انتقال داده نیاز دارند، Directus بهعنوان یک لایه میانافزار، میتواند به جمعآوری داده از منابع مختلف کمک کرده و آنها را در قالب یک API یا گزارش، در اختیار دیگر ابزارها قرار دهد.
5. پروژههای چندکاربره با نیاز به کنترل سطح دسترسی
با قابلیتهای پیشرفته مدیریت نقشها و دسترسیها، میتوان در پروژههایی که کاربران با سطوح مختلف وارد سیستم میشوند، بهسادگی سطح دسترسی دقیق برای هر فرد یا گروه تعریف کرد از کاربران معمولی گرفته تا مدیران ارشد داده.
DBaaS چیست؟ درک مفهوم دیتابیس به عنوان یک سرویس
DBaaS چیست؟
جمع بندی
Directus یک انتخاب هوشمندانه برای تیمهایی است که به دنبال انعطافپذیری بالا، کاهش هزینه توسعه و تسریع روند پیادهسازی هستند. چه بخواهید یک اپلیکیشن مدرن بسازید، چه بخواهید محتوای وبسایت را مدیریت کنید یا حتی نیاز به یک ابزار دادهمحور برای تیم داخلی داشته باشید، Directus میتواند بدون تحمیل ساختارهای اضافی، دقیقا همان چیزی را ارائه دهد که نیاز دارید. ترکیب رابط کاربری قابل تنظیم، تولید خودکار API و اتصال به پایگاهداده دلخواه، این پلتفرم را به ابزاری چندمنظوره و قدرتمند برای انواع پروژههای نرمافزاری تبدیل کرده است.