آشنایی با خط فرمان لینوکس

نرگس سلطانی
۲۶ بهمن ۱۴۰۳

در دنیای امروز که همه ما با کامپیوترها، گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها سر و کار داریم، قطعاً نام رابط کاربری گرافیکی (GUI) را شنیده‌ایم. این رابط‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که از طریق تجربه بصری به راحتی در برنامه‌ها، صفحات وب و فایل‌ها مانند اسناد و تصاویر جابه‌جا شوند. سیستم‌عامل‌های مختلف مانند ویندوز، مک و لینوکس هرکدام محیط دسکتاپ خاص خود را ارائه می‌دهند که شامل تصاویر، فایل‌ها، پوشه‌ها و منوهای کشویی هستند. این قابلیت‌ها مدیریت و دسترسی به برنامه‌ها و اپلیکیشن‌ها را برای کاربران آن بسیار ساده‌تر می‌کنند.

رابط‌های گرافیکی به کاربران این امکان را می‌دهند که از کامپیوتر خود به‌صورت بهینه و آسان‌تر استفاده کنند، اما همیشه این موضوع امکان‌پذیر نیست. به‌عنوان مثال، ممکن است قادر به نصب، تغییر یا حذف برخی از فایل‌ها نباشیم.

رابط‌های گرافیکی بیشتر بر پایه تصاویر و المان‌های بصری طراحی شده‌اند و ممکن است برای همه افراد به یک اندازه قابل دسترسی نباشند. یکی از مهم‌ترین روش‌های کار با کامپیوترهای شخصی یا سرورهای ابری به‌صورت راه دور و بدون نیاز به رابط‌های گرافیکی، استفاده از ترمینال‌های متنی است که به آن رابط خط فرمان (CLI) نیز گفته می‌شود.

تقریباً تمامی سیستم‌عامل‌ها از ترمینال داخلی پشتیبانی می‌کنند و گوشی‌ها و تبلت‌ها نیز برنامه‌هایی برای شبیه‌سازی ترمینال دارند. ترمینال‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که کنترل بیشتری روی سیستم خود داشته باشند و از ویژگی‌هایی مانند دسترسی مدیریتی بالا، شخصی‌سازی محیط، خودکارسازی فرآیندها و اتصال به کامپیوترها از طریق سرورهای ابری بهره‌مند شوند.

در این مقاله از لیارا، با اصول اولیه و نحوه استفاده از خط فرمان لینوکس آشنا می‌شوید. این کار از طریق ترمینال وب داخلی لیارا انجام می‌شود که به راحتی می‌توانید آن را با مرورگر خود اجرا کنید.

👈🏻بیشتر بخوانید: دستور‌ات لینوکس برای مشاهده و مرتب‌ سازی

شناخت پنجره ترمینال

در زمانی که برای اولین بار به کامپیوتر و یا گوشی هوشمندی دسترسی پیدا می‌کنید، اولین قدمی که شما بر خواهید داشت روشن کردن آن است تا بتوانید مشاهده کنید که چه برنامه هایی بر روی آن نصب شده است و قسمت‌های مختلف آن به چه صورت است تا بتوانید مطابق به میل و مدل استفاده تان آن را تنظیم کنید.

همین کار را می‌توانید با استفاده از ترمینال انجام دهید. ترمینال تعاملی که در پنجره مرورگر خود اجرا کرده‌اید، با کلیک بر روی دکمه Launch an Interactive Terminal! به صورت یک مستطیل سفید در پایین مرورگر شما نمایش داده می‌شود.

در ترمینال مرورگر تعاملی شما باید یک علامت دلار ($) و یک نشانگر چشمک‌زن را مشاهده کنید. اینجا جایی است که باید دستورات را وارد کنید تا به ترمینال بگویید چه کاری انجام دهد.

ترمینالی که راه‌اندازی کرده‌اید، ترمینال اوبونتو 20.04 است. اوبونتو یک سرور مجازی محبوب لینوکس است که از سیستم‌عامل یونیکس طراحی شده است. macOS هم بر پایه یونیکس ساخته شده است. اگر این آموزش را در لینوکس یا macOS می‌خوانید، ترمینال مشابهی خواهید داشت.

در بسیاری از سیستم‌عامل‌های مبتنی بر یونیکس، علامت‌های $ یا # در انتهای خط فرمان ظاهر می‌شوند:

• $ یا علامت دلار — شما به‌عنوان کاربر معمولی وارد شده‌اید.
• # علامت هشتگ — شما به‌عنوان کاربر با دسترسی‌های بالا root وارد شده‌اید.

شناخت دایرکتوری‌ ها

برای شروع کار با ترمینال، یک دستور تایپ می‌کنیم. دستور، یک فرمان است که توسط کاربر داده می‌شود تا به کامپیوتر بگوید چه کاری انجام دهد. شما دستورات خود را در ترمینال تایپ می‌کنید و سپس وقتی آماده شدید، با فشردن ENTER یا RETURN آن را اجرا می‌کنید.

دستور زیر را تایپ کرده و سپس ENTER را بزنید. همچنین می‌توانید دستور را کپی کنید یا با کلیک بر روی لینک‌های مربوطه در بلوک کد زیر، آن را در ترمینال تعاملی اجرا کنید.

pwd

پس از اجرای این دستور، خروجی زیر را مشاهده خواهید کرد:

Output
/home/sammy

دستور pwd مخفف present working directory است و به شما می‌گوید که در حال حاضر در کدام دایرکتوری از سیستم فایل قرار دارید.

در اینجا، شما در دایرکتوری به نام /home/sammy هستید که به کاربری به نام sammy اشاره دارد. اگر به‌عنوان کاربر رُوت وارد شده‌اید، دایرکتوری شما به نام /root خواهد بود. در کامپیوتر شخصی، این دایرکتوری معمولاً نام کاربر صاحب کامپیوتر است. به عنوان مثال، کامپیوتر Sammy Shark ممکن است دایرکتوری اصلی خود را به نام /sammy یا /home/sammy داشته باشد.

برای این کار از دستور mkdir (مخفف make directory) استفاده می‌کنیم. پس از تایپ دستور، باید نام دایرکتوری را بنویسیم تا دستور آن را بسازد. این نام دایرکتوری، به عنوان آرگومان شناخته می‌شود که ورودی به دستور است. اگر با گرامر زبان‌های طبیعی آشنا باشید، می‌توانید آرگومان را به‌عنوان مفعولی در نظر بگیرید که تحت تأثیر فعل دستور قرار می‌گیرد.

برای ایجاد دایرکتوری جدید به نام files دستور زیر را تایپ کنید:

mkdir files

پس از اجرای این دستور، هیچ خروجی دیگری جز یک خط جدید با نشانگر چشمک‌زن دریافت نخواهید کرد. با این خط جدید در ترمینال، آماده‌اید تا دستور بعدی را وارد کنید.

نمایش محتویات و آشنایی با دسترسی‌ ها

از آنجا که هنوز هیچ بازخورد مشخصی در مورد دایرکتوری جدید خود دریافت نکرده‌ایم، از یک دستور برای مشاهده محتویات دایرکتوری فعلی استفاده می‌کنیم. می‌توانید با استفاده از دستور ls (مخفف “list”) بررسی کنید که دایرکتوری جدید واقعاً در آنجا وجود دارد یا نه.

ls

خروجی‌ای دریافت خواهید کرد که تأیید می‌کند دایرکتوری files در آنجا وجود دارد:

Output
files

این دستور اطلاعات کلی در مورد محتویات دایرکتوری فعلی را به ما می‌دهد. اگر بخواهیم جزئیات بیشتری داشته باشیم، می‌توانیم دستور ls را با یک فلگ اجرا کنیم. در دستورات لینوکس، فلگ با یک خط تیره - و حروف نوشته می‌شود و گزینه‌ها (و آرگومان‌های اضافی) را به دستور اضافه می‌کند. در این مثال، فلگ -l را اضافه می‌کنیم که با ترکیب شدن با دستور ls به معنای استفاده از فرمت لیست طولانی برای نمایش محتویات است.

در این جا دستور و فلگ را به این صورت تایپ می‌کنیم:

ls -l

با فشردن ENTER، خروجی زیر را در ترمینال خود دریافت خواهیم کرد:

Output
total 4
drwxr-xr-x 2 sammy sammy 4096 Nov 13 18:06 files

در اینجا دو خط خروجی وجود دارد. خط اول به بلوک‌های حافظه کامپیوتر که به این دایرکتوری اختصاص داده شده‌اند اشاره دارد، و خط دوم بیشتر مربوط به دسترسی‌های کاربر به فایل است.

برای دریافت خروجی قابل فهم‌تر، می‌توانیم از فلگ -h یا --human-readable استفاده کنیم، که اندازه‌های حافظه را به فرمت قابل فهم برای انسان نمایش می‌دهد. به طور کلی، یک خط تیره - به گزینه‌های تک حرفی اشاره دارد، و دو خط تیره -- به گزینه‌هایی که به صورت کلمات نوشته شده‌اند اشاره دارد. توجه داشته باشید که برخی از گزینه‌ها می‌توانند از هر دو فرمت استفاده کنند. ما می‌توانیم چندین گزینه را با استفاده از زنجیره‌ای از فلگ‌ها در یک دستور ترکیب کنیم، مانند -lh.

برای مثال، دو دستور زیر همان نتایج را ارائه می‌دهند، حتی اگر به صورت متفاوت نوشته شده باشند:

ls -lh

ls -l --human-readable

هر دو این دستورات خروجی زیر را برمی‌گردانند، که مشابه خروجی بالا است اما با زمینه بیشتر از بلوک‌های حافظه:

Output
total 4.0K
drwxr-xr-x 2 sammy sammy 4.0K Nov 13 18:06 files

خط اول خروجی به ما می‌گوید که 4K حافظه کامپیوتر به این پوشه اختصاص داده شده است. خط دوم خروجی جزئیات بیشتری دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. مرجع کلی از تمامی اطلاعاتی که پوشش خواهیم داد در جدول زیر نشان داده شده است.

نام پوشه ما، files، در انتهای خط دوم خروجی قرار دارد. این نام نشان می‌دهد که کدام مورد خاص در دایرکتوری کاربر /home/sammy در حال انجام است. اگر فایل دیگری در پوشه وجود داشته باشد، خط دیگری از خروجی با جزئیات مربوط به آن فایل نمایش داده می‌شود.

در ابتدای خط، یک لیست از کاراکترها و خط فاصله‌ها وجود دارد. در ادامه معنی هر کدام از دایرکتوری ها را بررسی خواهیم کرد.

در مطلب زیر جزئیات هر بخش از دستورات را توضیح خواهیم داد.

1. d: نشان‌دهنده پوشه (دایرکتوری) است. اگر به جای آن “-” باشد، به معنی یک فایل غیر از پوشه است.
2. r: مجوز خواندن — اجازه باز کردن و خواندن فایل یا فهرست کردن محتویات پوشه.
3. w: مجوز نوشتن — اجازه تغییر محتوای فایل یا اضافه، حذف و تغییر نام فایل‌ها در پوشه.
4. x: مجوز اجرا — اجازه اجرای یک فایل که برنامه است یا دسترسی به محتویات پوشه.

در ابتدای رشته drwx، حرف d نشان‌دهنده دایرکتوری بودن است. سه حرف بعدی rwx نشان‌دهنده مجوزهای مالک پوشه هستند که به او اجازه خواندن، نوشتن و اجرای پوشه را می‌دهند. در صورتی که یکی از این حروف با خط فاصله “-” جایگزین شود، به این معنی است که مالک آن مجوز را ندارد.

سه حرف بعدی r-x نمایانگر مجوزهای گروه برای پوشه هستند که به گروه اجازه خواندن و اجرا می‌دهد ولی مجوز نوشتن ندارد.

سه حرف آخر r-x نشان‌دهنده مجوزهای کاربران دیگر است که مانند گروه می‌توانند خواندن و اجرا کنند، اما نوشتن نمی‌توانند.

عدد 2 در خروجی، تعداد لینک‌ها به این فایل را نشان می‌دهد. در لینوکس، لینک‌ها روشی برای ایجاد میان‌بر برای کاربران هستند تا راحت‌تر در سیستم فایل جابجا شوند.

کلمه sammy که دو بار تکرار شده است، مالک و گروه مربوط به پوشه را نشان می‌دهد. در اینجا، sammy هم مالک است و هم گروه دسترسی به پوشه. در محیط‌های واقعی، گروه‌ها می‌توانند متفاوت باشند.

بقیه جزئیات، شامل تخصیص حافظه (4.0K) و تاریخ آخرین تغییرات پوشه است.

حال یاد گرفتیم چگونه موقعیت خود را در سیستم فایل شناسایی کنیم، چگونه یک دایرکتوری جدید بسازیم، فایل‌ها را فهرست کنیم و مجوزها را بررسی کنیم، حالا نوبت به جابجایی در سیستم فایل می‌رسد.

ما یک دایرکتوری جدید به نام files ساختیم، اما هنوز در دایرکتوری اصلی /home/sammy هستیم. برای اینکه وارد دایرکتوری /home/sammy/files شویم، از دستور cd استفاده می‌کنیم و نام دایرکتوری مورد نظر را به عنوان آرگومان وارد می‌کنیم. دستور cd مخفف “change directory” است که به معنی “تغییر دایرکتوری” است.

برای وارد شدن به دایرکتوری files، دستور زیر را وارد می‌کنیم:

cd files

با اجرای این دستور، به دایرکتوری files منتقل خواهیم شد.

دوباره پس از وارد کردن دستور، هیچ خروجی جز یک خط جدید با علامت کاراکتر چشمک‌زن نخواهید دید. اما می‌توانیم با استفاده از دستور pwd که قبلاً استفاده کرده‌ایم، مطمئن شویم که در دایرکتوری /home/sammy/files قرار داریم:

pwd

با اجرای این دستور، مسیر فعلی نمایش داده می‌شود و می‌توانیم تأیید کنیم که در دایرکتوری files هستیم.

خروجی زیر را خواهید دید که مکان فعلی شما را تایید می‌کند:

Output
/home/sammy/files

این تایید می‌کند که شما در دایرکتوری /home/sammy/files از دایرکتوری /home/sammy قرار دارید. ممکن است شبیه به URL یک وب‌سایت با اسلش‌های رو به جلو باشد و در واقع، وب‌سایت‌ها نیز در سرورها در دایرکتوری‌ها ساختاربندی می‌شوند.

حال بیایید به دایرکتوری اصلی سرور برویم. بدون توجه به اینکه در کجا سیستم فایل هستیم، می‌توانیم از دستور cd / استفاده کنیم تا به دایرکتوری اصلی منتقل شویم:

cd /

برای تأیید اینکه به دایرکتوری اصلی منتقل شده‌ایم و برای مشاهده محتوای این دایرکتوری، می‌توانیم دستور ls را اجرا کنیم:

ls

خروجی زیر را دریافت خواهیم کرد:

Output
bin  boot  dev  etc  home  lib  lib32  lib64  libx32  media  mnt  opt  proc  root  run  s  sbin  srv  sys  tmp  usr  var

دایرکتوری اصلی سرور لینوکس است که به عنوان دایرکتوری ریشه شناخته می‌شود. توجه داشته باشید که دایرکتوری ریشه با کاربر root پیش‌فرض متفاوت است. می‌توانید دایرکتوری / را به عنوان شریان اصلی یک سیستم لینوکس در نظر بگیرید، زیرا تمام پوشه‌های ضروری برای اجرای کامپیوتر در آن قرار دارند. به عنوان مثال، دایرکتوری sys هسته لینوکس و اطلاعات سیستم را در خود نگه می‌دارد.

همچنین متوجه خواهید شد که دایرکتوری /home که قبلاً در آن بوده‌ایم نیز در اینجا وجود دارد. از دایرکتوری / می‌توانیم به دایرکتوری /home بازگشته و سپس به دایرکتوری files برویم، یا می‌توانیم مستقیماً با استفاده از مسیر مطلق، به آن دایرکتوری وارد شویم با تایپ کردن دستور cd به این صورت:

cd /home/sammy/files

اگر دستور pwd را اجرا کنید، خروجی که به شما نمایش خواهد داد /home/sammy/files خواهد بود.

مسیر فایل نمایی است از جایی که یک فایل یا دایرکتوری در سیستم شما یا سرور قرار دارد. مسیرها می‌توانند نسبی یا مطلق باشند. مسیر نسبی زمانی است که به محلی نسبت به دایرکتوری کاری فعلی حرکت می‌کنید، مانند زمانی که از /home/sammy/ به files/ رفتیم. مسیر مطلق زمانی است که مسیر کامل به یک محل را مشخص می‌کنید، مانند /home/sammy/files.

همچنین لینوکس از نشانه‌گذاری نقطه برای کمک به حرکت در مسیرهای نسبی استفاده می‌کند. نقطه تک . به دایرکتوری فعلی شما اشاره دارد و دو نقطه .. به دایرکتوری والد اشاره می‌کند. بنابراین، از دایرکتوری /home/sammy/files می‌توانیم با استفاده از .. به دایرکتوری والد /home/sammy بازگردیم.

cd ..

اگر دستور pwd را اجرا کنید، خروجی آن /home/sammy خواهد بود و اگر دستور ls را بزنید، خروجی آن files خواهد بود.

نماد مهم دیگری که باید با آن آشنا باشید ~ است که نشان‌دهنده دایرکتوری خانه (Home Directory) دستگاه شما است. در ادامه، دایرکتوری خانه ما /home/sammy برای کاربر سامی است، اما در یک سیستم محلی ممکن است نام شما باشد، مانند sammy-shark/.

برای بازگشت به دایرکتوری خانه خود از هر جایی در سیستم، کافی است این دستور را وارد کنید:

cd ~

در این مرحله، می‌توانید از دستورات یاد گرفته‌شده برای جابجایی در سیستم فایل خود استفاده کنید. در بخش بعدی، ما شروع به کار با فایل‌های متنی خواهیم کرد.

ساخت و ویرایش فایل‌ های متنی

حالا که با سیستم فایل لینوکس و نحوه جابجایی در آن آشنا شدیم، باید شروع به ایجاد فایل‌های جدید کنیم و نحوه نوشتن متن در خط فرمان را یاد بگیریم.

اول، باید مطمئن شویم که در پوشه files/ از دایرکتوری کاربر /home/sammy قرار داریم. این کار را می‌توانیم با استفاده از دستور pwd برای تأیید موقعیت‌مان یا با تغییر دایرکتوری با مسیر مطلق انجام دهیم:

cd /home/sammy/files

حالا، یک فایل متنی جدید ایجاد خواهیم کرد. ما یک فایل .txt می‌سازیم که یک فایل استاندارد است و در تمام سیستم‌عامل‌ها قابل خواندن است. برخلاف فایل‌های .doc، فایل‌های .txt از متن بدون فرمت تشکیل شده‌اند. متن بدون فرمت، از جمله متنی که در فایل‌های .txt است، به راحتی می‌تواند در خط فرمان استفاده شود و بنابراین در هنگام کار با داده‌های متنی به صورت برنامه‌نویسی (مثل تجزیه و تحلیل متن، استخراج اطلاعات از متن و غیره) مفید است.

ابتدا با استفاده از دستور touch که می‌تواند یک فایل جدید ایجاد کند یا یک فایل موجود را تغییر دهد، شروع می‌کنیم. برای استفاده از این دستور، کافی است دستور touch را وارد کرده و نام فایلی که می‌خواهید ایجاد کنید را به عنوان آرگومان وارد کنید، مانند نمونه زیر:

touch ocean.txt

پس از فشردن ENTER، یک خط جدید از خط فرمان دریافت خواهید کرد و می‌توانید با استفاده از دستور ls محتویات فعلی پوشه files/ را لیست کنید تا مطمئن شوید فایل جدید ایجاد شده است.

ls

Output
ocean.txt

تا به حال ما یک فایل به نام ocean.txt ایجاد کرده‌ایم که در زمان ایجاد هیچ متنی ندارد.

اگر بخواهیم فایلی متنی بسازیم که از ابتدا با متن پر شده باشد، می‌توانیم از دستور echo استفاده کنیم که برای نمایش رشته‌های متنی در لینوکس به کار می‌رود.

می‌توانیم از دستور echo به طور مستقیم در خط فرمان استفاده کنیم تا متن دلخواه‌مان تکرار شود. برای مثال، برنامه معروف Hello, World! را می‌توانیم با دستور echo به این صورت بنویسیم.

echo Hello, World!

Output
Hello, World!

دستور echo، چیزی را که درخواست می‌کنیم باز می‌گرداند. در این مورد، دستور echo عبارت Hello, World! را تکرار کرد. با این حال، به تنهایی دستور echo به ما این امکان را نمی‌دهد که مقدار متن خود را در یک فایل متنی ذخیره کنیم. برای این کار، باید دستور زیر را وارد کنیم:

echo "Sammy the Shark" > sammy.txt

دستور بالا از echo استفاده می‌کند، سپس متنی که می‌خواهیم به فایل خود اضافه کنیم را در داخل نقل‌قول وارد می‌کنیم، بعد از آن از عملگر تغییر مسیر > استفاده می‌کنیم و در نهایت نام فایل متنی جدید خود، یعنی sammy.txt، را می‌نویسیم.

برای اطمینان از اینکه فایل جدیدمان ایجاد شده است، می‌توانیم دوباره با دستور ls بررسی کنیم.

ls

Output
ocean.txt  sammy.txt

در حال حاضر، دو فایل متنی در پوشه /home/sammy/files داریم. برای اطمینان از اینکه فایل sammy.txt حاوی متنی است که از ترمینال خواسته‌ایم در آن قرار گیرد، می‌توانیم از دستور cat استفاده کنیم. cat که مخفف concatenate است، ابزار بسیار مفیدی برای کار با فایل‌ها است. یکی از کاربردهای آن نمایش محتوای یک فایل است.

cat sammy.txt

زمانی که دستور را اجرا کنیم، خروجی زیر را مشاهده خواهیم کرد:

OutputSammy the Shark

اگر دستور cat را روی فایل خالی ocean.txt اجرا کنیم، هیچ خروجی نخواهیم گرفت زیرا هیچ متنی در آن فایل وجود ندارد. حالا می‌توانیم با استفاده از دستور echo متن جدیدی به این فایل اضافه کنیم.

برای این کار، دستور زیر را وارد می‌کنیم:

echo "Some people could look at a mud puddle and see an ocean with ships." > ocean.txt

این خروجی نشان می‌دهد که متن به درستی به فایل اضافه شده است.

cat ocean.txt

OutputSome people could look at a mud puddle and see an ocean with ships. 

برای ویرایش فایل موجود مانند sammy.txt با استفاده از ویرایشگر متن خط فرمان nano، کافیست دستور زیر را وارد کنید:

nano sammy.txt

با اجرای این دستور، ویرایشگر متن nano باز می‌شود و شما می‌توانید محتوای فایل sammy.txt را مشاهده و ویرایش کنید. پس از اعمال تغییرات، برای ذخیره فایل و خروج از ویرایشگر می‌توانید از کلیدهای ترکیبی زیر استفاده کنید:

• برای ذخیره تغییرات، کلید CTRL + O را فشار دهید.
• برای خروج از ویرایشگر، کلید CTRL + X را فشار دهید.

این ویرایشگر ساده و کاربرپسند است و به شما اجازه می‌دهد تا به راحتی فایل‌های متنی را از طریق خط فرمان ویرایش کنید.

فایل در ترمینال شما به شکل زیر نشان داده خواهد شد:

Sammy the Shark

با استفاده از کلیدهای جهت‌نما در کیبورد خود، نشانگر را به انتهای خط ببرید و شروع به تایپ چند خط کنید.

حالا که فایل متنی را ایجاد کرده‌ایم و آن را ویرایش کرده‌ایم، می‌توانیم آن را ذخیره و ببندیم. وقتی فایل ویرایش شده آماده شد، می‌توانید برای ذخیره و خروج از فایل به ترتیب از این دستورات استفاده کنید:

1. برای خروج از فایل، کلیدهای CTRL + X را فشار دهید.
2. از شما خواسته می‌شود که آیا تغییرات را ذخیره کنید. برای تاییدy را وارد کنید.
3. سپس نام فایل برای ذخیره نمایش داده می‌شود. با فشار دادنENTER تغییرات ذخیره می‌شوند و فایل بسته می‌شود.

در ادامه، برای ساختن یک دایرکتوری جدید به نام students/ در داخل دایرکتوری files/، دستور زیر را وارد کنید:

تکمیل خودکار و تاریخچه

در خط فرمان، بسیاری از نسخه‌ها از ویژگی تکمیل خودکار و تاریخچه دستورات پشتیبانی می‌کنند که به شما کمک می‌کند سریع‌تر کار کنید و زمان تایپ را کاهش دهید.

1. برای استفاده از تکمیل خودکار، کافیست چند حرف اول نام فایل را تایپ کنید. مثلا دستور cat sa را تایپ کنید و قبل از اینکه کل نام فایل را وارد کنید، کلید TAB را فشار دهید. این کلید به طور خودکار نام فایل را کامل می‌کند، مانند: cat sammy.txt حالا اگر ENTER را فشار دهید، محتویات فایل به شما نمایش داده می‌شود.
2. برای دسترسی به دستورات قبلی، از کلید UP Arrow استفاده کنید تا به دستورات اخیر خود دسترسی پیدا کنید.
3. برای دیدن تاریخچه تمام دستورات وارد شده، می‌توانید از دستور history استفاده کنید: history این دستور لیستی از دستورات قبلی را نمایش می‌دهد، مانند: 1 pwd 2 mkdir files 3 ls 4 ls -l ...

آشنایی با این میانبرها به شما کمک می‌کند که کار با خط فرمان را سریع‌تر و مؤثرتر انجام دهید.

کار با فایل‌ها از وب

یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های کار با یک رابط خط فرمان متصل به اینترنت این است که شما به تمام منابع موجود در وب دسترسی دارید و می‌توانید به‌صورت خودکار با آن‌ها کار کنید. با استفاده از ترمینال، همچنین می‌توانید به‌طور مستقیم به سرورهای ابری که برای آن‌ها اعتبارنامه دارید دسترسی پیدا کنید، زیرساخت‌های ابری را مدیریت و هماهنگ کنید، اپلیکیشن‌های وب خود را بسازید و بیشتر. برای حالا، چون قبلاً نحوه کار با فایل‌های متنی در ترمینال را یاد گرفته‌ایم، بیایید نحوه بارگیری یک فایل متنی از وب را مرور کنیم تا فایل مورد نظر برای ما در دستگاه قابل دسترسی باشد.

بیایید به دایرکتوری files/ برگردیم:

cd /home/sammy/files

در ادامه، از دستور curl برای انتقال داده‌ها از وب به ترمینال تعاملی خود استفاده خواهیم کرد. دستور curl مخفف Client URL (آدرس وب) است.

ما یک قطعه کوتاه از یک کتاب را در یک سرور ابری آپلود کرده‌ایم. URL آن فایل را به دستور curl می‌دهیم، مانند مثال زیر:

curl https://assets.digitalocean.com/articles/command-line-intro/verne_twenty-thousand-leagues.txt

وقتی ENTER را فشار دهیم، متن قطعه‌ای از کتاب به عنوان خروجی در ترمینال نمایش داده خواهد شد (که به صورت زیر آمده است):

"You like the sea, Captain?"

"Yes; I love it! The sea is everything. It covers seven tenths of the terrestrial globe.
...
"Captain Nemo," said I to my host, who had just thrown himself on one of the divans, "this
is a library which would do honor to more than one of the continental palaces, and I am
absolutely astounded when I consider that it can follow you to the bottom of the seas."

در حالی که مشاهده متن در پنجره ترمینال جالب است، اما هنوز فایل برای ما در دسترس نیست. ما فقط داده‌ها را منتقل کرده‌ایم و ذخیره نکرده‌ایم. (می‌توانید با اجرای دستور ls تایید کنید که فایل در آنجا نیست.)

برای ذخیره متن در یک فایل، باید دستور curl را با پارامتر -O اجرا کنیم که به ما اجازه می‌دهد متن را به فایلی با همان نام فایل از سرور از راه دور ذخیره کنیم.

curl -O https://assets.digitalocean.com/articles/command-line-intro/verne_twenty-thousand-leagues.txt

شما بازخوردی از ترمینال دریافت خواهید کرد که نشان می‌دهد فایل شما دانلود شده است.

  % Total    % Received % Xferd  Average Speed   Time    Time     Time  Current
                                 Dload  Upload   Total   Spent    Left  Speed
100  2671  100  2671    0     0  68487      0 --:--:-- --:--:-- --:--:-- 68487

اگر بخواهید از یک نام خاص و متفاوت برای فایل استفاده کنید، می‌توانید این کار را با استفاده از پارامتر -o انجام دهید و نام فایل جدید را به‌عنوان آرگومان وارد کنید (در اینجا، jules.txt).

curl -o jules.txt https://assets.digitalocean.com/articles/command-line-intro/verne_twenty-thousand-leagues.txt

حالا می‌توانیم دقیقاً مانند هر فایل متنی دیگری با این فایل کار کنیم. امتحان کنید از دستور cat استفاده کنید یا آن را با nano ویرایش کنید.

در بخش بعدی، ما برخی از فایل‌ها را تمیز کرده و ترمینال خود را ببندیم.

حذف فایل‌ ها و تمام کردن دستورات

مثل هر کامپیوتر دیگری، گاهی نیاز داریم فایل‌ها و پوشه‌هایی که دیگر ضروری نیستند را حذف کنیم و برنامه‌ای که در حال استفاده از آن هستیم را ببندیم.

فرض کنید دانشجویانی که از دانشگاه DigitalOcean فارغ‌التحصیل شده‌اند، و ما باید فایل‌ها و پوشه‌های مربوط به آن‌ها را پاک کنیم. ابتدا اطمینان حاصل کنید که در دایرکتوری students/ هستید:

cd /home/sammy/files/students

اگر دستور ls را اجرا کنید، ممکن است فایل‌هایی مانند زیر را مشاهده کنید:

alex.txt  drew.txt  jamie.txt  jesse.txt  sammy.txt  taylor.txt

برای حذف فایل‌های جداگانه، از دستور rm استفاده می‌کنیم که مخفف remove است. کافی است نام فایل مورد نظر را به‌عنوان آرگومان به آن بدهیم.

حذف فایل‌ ها و پوشه‌ ها

برای حذف یک فایل خاص، از دستور rm استفاده می‌کنیم. به‌عنوان مثال، برای حذف فایل sammy.txt:

rm sammy.txt

پس از این کار، اگر دستور ls را اجرا کنیم، فایل sammy.txt دیگر در پوشه نخواهد بود.

برای حذف یک پوشه، از دستور rmdir استفاده می‌کنیم، اما این دستور فقط برای پوشه‌های خالی کار می‌کند. اگر بخواهیم پوشه‌ای با محتوای داخلی را حذف کنیم، باید از دستور rm -r استفاده کنیم:

rm -r students

این دستور پوشه students و تمام فایل‌های داخل آن را حذف می‌کند.

در نهایت، برای بستن ترمینال و پایان دادن به جلسه، از دستور exit استفاده می‌کنیم:

exit

این کار باعث می‌شود که جلسه ترمینال تمام شود.

جمع بندی

در نتیجه شما با مفاهیم پایه‌ای کار با ترمینال آشنا شدید و توانایی انجام بسیاری از کارها را با استفاده از دستورات مختلف در ترمینال یاد گرفته اید. این مهارت‌ها به شما این امکان را می‌دهد که فایل‌ها را ایجاد، ویرایش، جابجا، کپی و حذف کنید، و همچنین از قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند تکمیل خودکار، تاریخچه دستورات و انتقال داده‌ها از اینترنت استفاده کنید. این دانش نه تنها به شما کمک می‌کند که با سیستم‌عامل‌ها و سرورهای مختلف راحت‌تر کار کنید، بلکه در صورت نیاز به مدیریت زیرساخت‌های ابری و ساخت برنامه‌های وب نیز کاربردی خواهد بود.