PaaS چیست؟

در سرویس‌های PaaS توسعه‌دهندگان همه مواردی که برای اجرای برنامه خود در سرور نیاز دارند که شامل زیرساخت و ابزار‌های توسعه می‌شود را در اختیار دارند. PaaS یکی از سه مدل خدمات رایانش ابری محسوب می‌شود که توسعه برنامه‌های وب را بسیار ساده می‌کند زیرا که PaaS نگهداری و مدیریت زیرساخت را کاملا بر عهده می‌گیرد و تمامی این موارد به دور از درگیری توسعه‌دهندگان در پشت ‌صحنه انجام می‌شود.

سه مدل خدمات رایانش ابری چیست؟

این سه مدل عبارت‌اند از:

• Infrastructure-as-a-Servic یا IaaS
• Platform-as-a-Service یا PaaS
• Software-as-a-Service یا SaaS

IaaS زیرساخت خدمات رایانش‌ ابری را شامل می شود. که توسط ارائه دهندگان سرور‌های ابری مدیریت می‌شود. و SaaS برنامه‌های کاملی را شامل می‌شود که در سرور‌های ابری نگهداری می‌شوند.

اگر مشتری SaaS را مانند فردی در نظر بگیریم که خانه ای را اجاره کرده، در این صورت مشتری PaaS مانند فردی است که تمام تجهیزات سنگین و ابزار‌های لازم برای ساخت سریع خانه را اجاره می‌کند. در صورتی که این ابزار و تجهیزت به طور مداوم توسط صاحب خود نگهداری و تعمیر می‌شوند.

PaaS شامل چه مواردی می‌شود؟

موارد اصلی که در PaaS ارائه می‌شوند عبارت‌اند از:

• ابزار‌های توسعه
• سیستم عامل
• مدیریت دیتابیس‌ها
• زیرساخت

ممکن است ارائه دهندگان PaaS موارد دیگری هم ارائه دهند ولی این موارد به صورت مشترک در بیشتر آن‌ها قرار دارد.

ابزار‌های توسعه

ارائه دهندگان PaaS ابزار‌های متنوع و ضروری توسعه نرم‌افزار را ارائه می‌دهند. از قبیل دسترسی به کنسول، دسترسی به لاگ‌ها، کامپایلر و دیگر مواردی که برای توسعه برنامه ضروریست. هر ارائه دهنده PaaS ممکن است ابزار‌های متفاوت از PaaS های دیگر را ارائه کند ولی تمامی آن‌ها نیاز‌های یک توسعه‌دهنده را برای ساخت برنامه رفع می‌کنند.

سیستم عامل

تهیه و مدیریت سیستم عامل برای اجرای برنامه‌ها نیز کاملا بر عهده ارائه دهندگان PaaS می‌باشد.

مدیریت دیتابیس‌ها

ارائه دهندگان PaaS همچنین سرویس دیتابیس مدیریت شده‌ای در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌دهند.

زیرساخت

PaaS در در مدل رایانش ابری لایه بالای IaaS قرار دارد و هر چیزی که شامل IaaS می‌شود در PaaS هم وجود دارد. بنابراین PaaS مدیریت سرور، فضای ذخیره سازی و دیتاسنتر را نیز بر عهده دارند. همچنین PaaS ها می‌توانند از طریق ارائه دهندگان IaaS نیز این موارد را تهیه کنند.

چرا توسعه‌دهندگان از PaaS استفاده می‌کنند؟

بالا رفتن سرعت

در PaaS تمامی موارد ساخت و تهیه پلتفرم و زیر ساخت آن انجام شده و آماده در اختیار توسعه‌دهندگان قرار دارد و آنها دیگر نگرانی بابت تهیه این موارد ندارند. در PaaS تمامی چیزی که احتیاج است صرفا کد نوشته شده توسط توسعه‌دهندگان است و باقی موارد توسط PaaS به طور کامل انجام می‌شود.

تجربه یک محیط از ابتدا تا انتها

توسعه دهندگان در PaaS می‌توانند برنامه‌های خود را در صرفا در یک محیط بسازند، تست کنند، مشکلات آنها را بر طرف کنند، آن ها را مستقر کنند و در هنگام نیاز کد‌های خود را بروزرسانی کنند.

این موارد این امکان را برای توسعه‌دهندگان ایجاد می‌کند تا از صحت عملکرد برنامه‌ خود در نسخه نهایی اطمینان حاصل کنند. و این باعث می‌شود روند توسعه محصول بسیار ساده و آسان شود.

قیمت

استفاده از PaaS در بسیاری از موارد بسیار مقرون به صرفه تر از IaaS می‌باشد. همچنین هزینه مدیریت و تهیه نیروی متخصص سرور برای استفاده از PaaS وجود ندارد و هزینه‌ها را برای شرکت‌ها بسیار کاهش می‌دهد. علاوه بر این بعضی از ارائه دهندگان PaaS هزینه‌ها را صرفا بر اساس زمان استفاده شده محاسبه می‌کنند که این خود باعث مقرون به صرفه شدن برای استفاده کنندگان می‌شود.

مشکلات احتمالی استفاده از PaaS چیست؟

محدود شدن به ارائه دهنده PaaS

در بعضی از سرویس‌های PaaS ممکن است شما نتوانید به سادگی سرویس ارائه دهنده PaaS خود را تغییر دهید. زیرا که شما ممکن است از پلتفرم و بستر اختصاصی و منحصر بفرد آن‌ها برای توسعه محصول خود استفاده کنید که در سرویس‌های دیگر متفاوت باشد. البته که تمامی PaaS‌ها دارای این محدودیت‌ها نیستند و بعد از استفاده از آنها می‌توان به سادگی هر زمانی برنامه خود را جا به جا و از ارائه دهنده سرویس PaaS دیگری استفاده کرد یا حتی می‌توان از IaaS برای ادامه کار استفاده کرد.

امنیت

در معماری PaaS تمامی کد‌ها و داده‌ها توسط ارائه دهنده PaaS نگهداری می‌شود. در بعضی موارد ارائه دهنده PaaS از یک ارائه دهنده IaaS برای زیرساخت خود استفاده می‌کند که داده‌ها می‌تواند در دسترس او هم قرار بگیرد. اگر چه ارائه دهندگان PaaS امنیت و نگهداری داده‌ها از طرف خود را ضمانت می‌کنند اما همچنان ارزیابی و تست کامل امنیتی برای اطمینان از حفاظت برنامه و داده‌های آن می‌تواند دشوار باشد.

برای بررسی هر چه بیشتر مزایا و معایب PaaS، می‌توانید مقاله مقایسه VPS، سرور اختصاصی و PaaS را مطالعه بفرمایید.

معرفی ارائه دهندگان PaaS در ایران

برای سال‌های زیادی در کشور عزیمان ایران، PaaS توسط گروه یا شرکتی ارائه نمی‌شد چرا که شاید دانش فنی لازم برای راه‌اندازی این سرویس وجود نداشته است. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و افزایش بسیار زیاد شرکت‌های استارتاپی خلا وجود PaaS کاملا احساس شد و این سرویس در سال ۹۷ توسط سرویس ابری لیارا ارائه شد.

در لیارا توسعه‌دهندگان می‌توانند بدون داشتن دانش سروری، برنامه‌ها و کد‌های خود را در زمانی بسیار کوتاه روی سرور مستقر کنند. مدیریت و نگهداری زیرساخت به طور کامل توسط لیارا انجام می شود. همچنین تعرفه‌ها ساعتی محاسبه می‌شود که طبق آن توسعه‌دهدگان فقط هزینه زمان استفاده شده را پرداخت می‌کنند. این موضوع برای کسانی که از لیارا برای توسعه محصول خود هم استفاده می‌کنند بسیار مقرون به صرفه است.

PaaS لیارا هیچ محدودیتی برای محصول و برنامه توسعه‌دهندگان ایجاد نمی‌کند و آن‌ها می‌توانند بعد از توسعه محصول خود در لیارا برای ادامه از دیگر ارائه دهندگان PaaS خارجی یا حتی IaaS برای میزبانی محصول خود استفاده کنند.

علاوه بر این موارد، لیارا امنیت کد‌های توسعه دهندگان را در بالاترین سطح ضمانت ‌می‌کند. که حتی کارمندان و پشتیبانان فنی هم دسترسی به کد‌های توسعه‌دهندگان نخواهند داشت.